Σε προηγούμενο άρθρο (Δίδυμα και ΔΕΠ-Υ), αναφέραμε πως η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής – υπερκινητικότητα είναι μια χρόνια νευρολογική διαταραχή η οποία επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τη συμπεριφορά. Τα παιδιά αυτά χαρακτηρίζονται ως παρορμητικά, απρόσεκτα και κυρίως υπερκινητικά. Επίσης, αναφέραμε πως σχετικές έρευνες που έγιναν σε δίδυμα, βρέθηκε πως τα μονοζυγωτικά δίδυμα έχουν 76%-80% πιθανότητες, σε σύγκριση με τα διζυγωτικά, να κληρονομήσουν χαρακτηριστικά της ΔΕΠ-Υ, εφόσον ένας από τους δύο γονείς έχουν ΔΕΠ-Υ. Όταν, λοιπόν, ένας γονιός έχει παιδί με ΔΕΠ-Υ, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του, χρειάζεται ειδική μεταχείριση, πολύ καλή οργάνωση στο καθημερινό του πρόγραμμα και καθοδήγηση στο διάβασμά του. Πώς, όμως, ένας γονιός που έχει δίδυμα και το ένα έχει διαγνωστεί με ΔΕΠ-Υ, μπορεί να βοηθήσει σε μαθησιακό επίπεδο το παιδί του, χωρίς όμως να αμελήσει το άλλο;
Παρακάτω μπορείτε να δείτε μερικές ενδεικτικές προτάσεις καθοδήγησης, που ο κάθε γονιός μπορεί να ακολουθήσει.
Ο χώρος μελέτης
Ο χώρος μελέτης για έναν μαθητή είναι, συνήθως, το δωμάτιό του. Για ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ, ο χώρος του δωματίου του είναι το φρούριό του, το μέρος που αισθάνεται ασφάλεια. Πρέπει, λοιπόν, να είναι καλά οργανωμένο, τα βιβλία του, τα τετράδιά του και τα φυλλάδια με τις ασκήσεις να είναι σωστά οροθετημένα, στη βιβλιοθήκη, με τις απαραίτητες ετικέτες και με όχι έντονα χρώματα που μπορούν να του αποσπούν την προσοχή. Το γραφείο, όπου διαβάζει τα μαθήματά του, πρέπει να είναι λιτό, μακριά από το παράθυρο και πάνω να υπάρχουν μόνο τα απαραίτητα: τα μολύβια του, τα βιβλία του και τα τετράδιά του. Πριν ξεκινήσει η μελέτη των μαθημάτων, ο γονιός ενημερώνει το παιδί για τις δραστηριότητες που θα χρειαστεί να κάνει πριν κάτσει για διάβασμα (π.χ. να πάει τουαλέτα, να πιει νερό) και σε περίπτωση κούρασης, θα έχει ένα ολιγόλεπτο διάλειμμα.
Το άλλο παιδί
Πολλοί γονείς διδύμων και όχι μόνο αισθάνονται άσχημα, όταν έχουν να αφιερώσουν πολύ περισσότερο χρόνο στο ένα παιδί που αντιμετωπίζει κάποιες ιδιαίτερες δυσκολίες και πρέπει να παραμελήσουν το άλλο. Δεν είναι, όμως, ακριβώς έτσι. Όταν μια οικογένεια αντιμετωπίζει κάποιες δυσκολίες, τις αντιμετωπίζει ως ομάδα. Ενημερώνουν και τα δύο παιδιά για την κατάσταση, ζητούν την κατανόηση, αλλά και τη βοήθεια από τον δίδυμο αδελφό χωρίς ΔΕΠ-Υ και προτείνουν λύσεις, ώστε οι ώρες του διαβάσματος να είναι, όσο το δυνατόν, πιο ευχάριστες. Αν τα δίδυμα μοιράζονται το ίδιο δωμάτιο, τότε καλό είναι να μην έχουν οπτική επαφή, για να μην διασπάται η προσοχή του παιδιού με ΔΕΠ-Υ. Αν τα δίδυμα έχουν το δικό τους δωμάτιο, τότε, αν αυτό βέβαια είναι εφικτό, ο ένας γονιός να είναι με το ένα παιδί και ο άλλος με το άλλο παιδί. Όμως, επειδή στο παιδί με ΔΕΠ-Υ αρέσει η ρουτίνα, ο γονιός που θα αναλάβει να το βοηθήσει στη μελέτη, να είναι σταθερός. Η εναλλακτική λύση είναι και η καθοδήγηση ενός ειδικού θεραπευτή.
Χρήσιμα & πρακτικά tips
Για την ανάγνωση:
Ο γονιός χωρίζει το κείμενο σε παραγράφους, και στις τελείες και στα κόμματα βάζει με ένα κόκκινο μολύβι κουκίδες. Διαβάζει, με αργό και σταθερό ρυθμό, την παράγραφο, σταματώντας κάθε φορά στις κόκκινες κουκίδες. Έπειτα, ξαναδιαβάζει την παράγραφο, αλλά μαζί με το παιδί και του υπενθυμίζει πως όπως όταν κανείς είναι στο δρόμο και σταματάει στο κόκκινο φανάρι, έτσι και αυτό θα σταματάει στις κόκκινες κουκίδες. Τέλος, ο γονιός αφήνει μόνο του το παιδί να διαβάσει την παράγραφο. Στις λέξεις που δυσκολεύεται, ο γονιός μπορεί να τις γράψει χωρίζοντάς τις σε συλλαβές ή κρατώντας ένα μολύβι, κάθε φορά που θα τις διαβάζει το παιδί να το χτυπάει στο γραφείο με ρυθμό.
Για την ορθογραφία:
Αν υπάρχει χρόνος, ο γονιός μπορεί να κάνει το εξής. Να ξαναγράψει στον υπολογιστή ή σε χαρτί Α4 την ορθογραφία με πιο μεγάλα και ευανάγνωστα γράμματα. Τη δίνει στο παιδί, τη διαβάζουν και στις πιο σημαντικές λέξεις του υπενθυμίζει τον κανόνα (π.χ. Η λέξη ‘παίζω’ γράφεται με –ω γιατί είναι ρήμα).
Ο γονιός υπαγορεύει στο παιδί την ορθογραφία και έπειτα το παιδί, κάνει αυτοδιόρθωση. Αν το λάθος βρίσκεται στην κατάληξη της λέξης, τότε τη στιγμή που το παιδί διορθώσει το λάθος, λέει παράλληλα και τον κανόνα. Αν το λάθος, βρίσκεται στο θέμα της λέξης, το παιδί προσπαθεί με τη βοήθεια του γονιού να βρουν άλλες λέξεις που έχουν το ίδιο θέμα (π.χ. Αν το παιδί γράψει τη λέξη ‘παίζω’, το –π- με –ε-, το διορθώνει και έπειτα βρίσκει άλλες λέξεις που το –π- γράφεται με –αι-, όπως παιχνίδι, παιδί, παιδότοπος). Συνήθως, αυτές οι λέξεις είναι λέξεις της ίδιας οικογένειας.
Για την ιστορία και θρησκευτικά:
Ο γονιός διαβάζει το κείμενο, ώστε να σχηματιστεί η κεντρική ιδέα. Έπειτα, σε κάθε παράγραφο μπορεί να σχεδιάσει ένα δέντρο, όπου στον κορμό θα γράψει μια ερώτηση και στα κλαδιά θα γράψει τις λέξεις κλειδιά. Τέλος, υπογραμμίζει με χρώμα της αρεσκείας του την απάντηση που βρίσκεται μέσα στην παράγραφο. Καθώς, ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά ενός παιδιού με ΔΕΠ-Υ είναι η διάσπαση προσοχής, το παιδί συμμετέχει σε όλη την παραπάνω διαδικασία. Την ώρα, που θα πρέπει το παιδί να πει με δικά του λόγια και ακολουθώντας τις ερωτήσεις με τις λέξεις κλειδιά, αυτό που κατάλαβε, μπορεί, απλά, να ζωγραφίσει το νόημα και να αντιγράψει τις λέξεις κλειδιά πάνω στη ζωγραφιά. Ακολουθώντας, όλη αυτή την διαδικασία, ο γονιός δε δίνει περιθώρια στο παιδί να ‘πετάξει’ το μυαλό του καθώς το κρατάει σε εγρήγορση.
Για τα μαθηματικά:
Δεν είναι κακό το παιδί να χρησιμοποιεί ένα μικρό κομπιουτεράκι για να κάνει τις πράξεις του. Στις προσθέσεις και στις αφαιρέσεις, οι χιλιάδες, εκατοντάδες, δεκάδες και μονάδες γράφονται με διαφορετικό χρώμα, ο ένας αριθμός ακριβώς κάτω από τον άλλον και ανάμεσα τους να υπάρχουν γραμμές, να είναι δηλαδή σε στήλες. Κάθε φορά που θα γίνεται μια πράξη, ο γονιός μπορεί να εξηγεί στο παιδί τον ρόλο της κάθε μίας. Στον πολλαπλασιασμό και στη διαίρεση, πρέπει επίσης, οι αριθμοί να είναι ευανάγνωστοι και να μπορεί το παιδί να γνωρίζει την ακριβή θέση τους μέσα στις πράξεις. Στα προβλήματα, ο γονιός μαζί με το παιδί τα διαβάζουν, υπογραμμίζουν τα πιο σημαντικά σημεία και εξηγούν τον λόγο που θα πρέπει να γίνει η συγκεκριμένη πράξη. Αν ο γονιός έχει χρόνο μπορεί να ζωγραφίσει αυτό που λέει το πρόβλημα, ώστε το παιδί να έχει και την οπτική εικόνα. Σε επόμενο άρθρο μου, θα αναλύσω με περισσότερες λεπτομέρειες για το πως ένας γονιός μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί με μαθησιακά στα μαθηματικά, καθώς και το θέμα της Δυσαριθμησίας.
Αν και μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί οριστική θεραπεία για τη ΔΕΠ-Υ, αλλά ούτε και τα ακριβή αίτια που την προκαλούν, οι διάφορες τόσο ψυχολογικές, όσο και εκπαιδευτικές παρεμβάσεις μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά. Βέβαια, για έναν γονιό διδύμων είναι ακόμα πιο δύσκολο το έργο, καθώς έχει να ασχοληθεί με τα μαθήματα και των δύο παιδιών. Με την καθοδήγηση των παραπάνω ασκήσεων, ο γονιός μπορεί να τα καταφέρει και να στηρίξει το παιδί του, αρκεί να υπάρχει σωστή οργάνωση και γονείς, αδέλφια και δάσκαλοι να δουλεύουν ως ομάδα.