Το ποσοστό των εγκύων, οι οποίες θα υποβληθούν τελικά σε καισαρική τομή, έχει αυξηθεί τις τελευταίες δεκαετίες στον αναπτυγμένο κόσμο. Είναι λοιπόν χρήσιμο να δούμε πώς μία γυναίκα αναρρώνει από την επέμβαση αυτή.
Υπάρχει μια έντονη πολεμική γύρω από τους λόγους αύξησης του ποσοστού των καισαρικών τομών επί του συνόλου των τοκετών. Εντούτοις, η καισαρική τομή δεν παύει να είναι ένα «εργαλείο» στα χέρια του μαιευτήρα, χάρη στο οποίο συχνά αποφεύγονται δυσάρεστες καταστάσεις, τόσο εις βάρος της μητέρας, όσο και εις βάρος του νεογνού.
Σε γενικές γραμμές οι γυναίκες, οι οποίες χρειάστηκε να υποβληθούν σε καισαρική τομή, φέρονται ως λιγότερο ικανοποιημένες από την εμπειρία του τοκετού. Ο βαθμός ικανοποίησης όμως αυτός φαίνεται, πως βελτιώνεται σημαντικά, όταν υπάρχει η σωστή ενημέρωση της γυναίκας αφενός και του συντρόφου της αφετέρου γύρω από θέματα, που αφορούν την καισαρική τομή. Η πληρέστερη ενημέρωση σε σχέση με την καισαρική τομή δεν μπορεί να μην αφορά και την ανάρρωση της γυναίκας μετά την επέμβαση.
Όπως και όλες οι επεμβάσεις, έτσι και η καισαρική τομή αποτελεί μια δοκιμασία τόσο για το σώμα της γυναίκας, όσο και για τον ψυχισμό της. Επομένως δεν πρέπει να υποτιμηθεί η ανάγκη να δοθεί στη νέα μητέρα ο απαραίτητος χρόνος για να βρει ξανά τις δυνάμεις της. Δεν ξεχνάμε βέβαια πως ο χρόνος μιας γυναίκας, που μόλις έγινε μητέρα, είναι περιορισμένος και πολύτιμος. Ευτυχώς όμως, αυτή καθεαυτή η ανάρρωση από την καισαρική τομή δεν εμποδίζει συνήθως την ανταπόκριση της γυναίκας στις υποχρεώσεις της μητρότητας.
Μόλις ολοκληρωθεί η επέμβαση, ακολουθεί η μεταφορά σας στη λεγόμενη αίθουσα ανάνηψης, η οποία βρίσκεται πλησίον του χειρουργείου. Εκεί θα παραμείνετε για περίπου δύο ώρες για παρακολούθηση, πριν τη μεταφορά σας στο θάλαμο νοσηλείας.
Μετά από τη χειρουργική επέμβαση στο χέρι σας θα έχετε ορό, ενώ θα ουρείτε μέσω ενός ουροκαθετήρα. Στην οσφύ σας θα παραμένει το σωληνάκι της επισκληρίδιου αναισθησίας. Μέσα από το σωληνάκι αυτό ο αναισθησιολόγος, όταν το κρίνει σκόπιμο, θα σας χορηγήσει δόση αναλγητικού. Το σωληνάκι της επισκληριδίου αφαιρείται συνήθως από τον αναισθησιολόγο μετά από λίγες ώρες, ενώ ο ουροκαθετήρας αφαιρείται το πρωί της επόμενης ημέρας. Ο φλεβοκαθετήρας τέλος αφαιρείται μέσα στο πρώτο 24ωρο από την επέμβαση.
Η ζαλάδα και η αδυναμία, που πιθανώς θα αισθάνεστε μετά από την επέμβαση, είναι φυσιολογικές και δεν αποτελούν σε γενικές γραμμές λόγο ανησυχίας, άλλωστε σύντομα θα μειωθούν.
Συχνά μετά από την καισαρική τομή πολλές γυναίκες αναφέρουν ένα αίσθημα κνησμού στο πρόσωπο, αλλά και στο σώμα. Σπάνια ο κνησμός αυτός προκαλεί δυσφορία. Το αίσθημα κνησμού συνδέεται με την επισκληρίδιο αναισθησία. Αν η ενόχληση είναι ιδιαίτερα έντονη, μπορεί να σας χορηγηθεί η ανάλογη αντικνησμική αγωγή.
Λίγες ώρες μετά από την επέμβαση θα μπορείτε να σηκωθείτε με λίγη βοήθεια από το κρεβάτι και να περπατήσετε μέσα στο δωμάτιο. Είναι σημαντικό να κινητοποιηθείτε το συντομότερο δυνατό μετά από την επέμβαση, αφενός διότι μειώνεται σημαντικά με τον τρόπο αυτή η πιθανότητα θρομβώσεων, αφετέρου ενεργοποιείται το έντερό σας.
Μετά από την εγκυμοσύνη η πιθανότητα θρόμβωσης είναι κατά τι αυξημένη. Η καισαρική τομή αποτελεί έναν παράγοντα, που αυξάνει περαιτέρω την πιθανότητα αυτή. Συνεπώς είναι συχνή πρακτική η χορήγηση αντιπηκτικής θεραπείας μετά από την καισαρική τομή.
Επιπροσθέτως, το έντερο παρουσιάζει, υπό κανονικές συνθήκες, μια συνεχή κινητικότητα, μέσω της οποίας προωθεί το περιεχόμενό του προς το ορθό. Όλες οι επεμβάσεις, όπως η καισαρική τομή, που περιλαμβάνουν διάνοιξη της κοιλιάς, προκαλούν μείωση της κινητικότητας του εντέρου. Η μείωση αυτή είναι παροδική, αλλά για όσο διαρκεί έχει ως αποτέλεσμα τη μη προώθηση του περιεχομένου του εντέρου. Αυτός είναι και ο λόγος, που αποφεύγουμε να σιτίσουμε την υποβληθείσα σε καισαρική τομή αμέσως μετά την επέμβαση. Συνεπώς το πρώτο 24ωρο χορηγείται μικρή ποσότητα υγρών από το στόμα και η ενυδάτωση επιτυγχάνεται μέσω του φλεβοκαθετήρα με ορό. Συνήθως η κινητικότητα του εντέρου επανακάμπτει πλήρως μία ημέρα μετά την επέμβαση, οπότε και ξεκινάει κανονικά η σίτιση.
Κατά την διαδικασία της καισαρικής τομής επέρχεται και ένας περιορισμένος τραυματισμός των μυών του κοιλιακού τοιχώματος, που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση άλγους στο κοιλιακό τοίχωμα κατά την κίνηση και τη βάδιση. Ο πόνος αυτός, ο οποίος συνήθως αντιμετωπίζεται απλά με την χορήγηση ήπιας φαρμακευτικής αγωγής, συνδέεται και με την τάση, που έχει ο τραυματισμένος μυς να συσπάται. Η σύσπαση αυτή είναι συνήθως επώδυνη και συχνά επιδεινώνεται με την ακινητοποίηση. Για το λόγο αυτό συνιστάται η όσο το δυνατόν ταχύτερη κινητοποίησή σας μετά το χειρουργείο. Γι’ αυτό σας ενθαρρύνουμε να σηκωθείτε γρήγορα από το κρεβάτι.
Οι μύες του κοιλιακού τοιχώματος «δουλεύουν» ακόμα και όταν δεν το αντιλαμβάνεστε. Η λειτουργία της ομάδας των μυών αυτών συμβάλλει στη διατήρηση της όρθιας θέσης κατά τη βάδιση. Αυτός είναι και ο λόγος, που πιθανόν να αισθάνεστε ένα «τράβηγμα» στην κοιλιά, όταν περπατάτε. Το «τράβηγμα» αυτό δεν χρειάζεται να σας ανησυχεί, καθότι βελτιώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα. Εντούτοις, ίσως να σας φανεί χρήσιμη μια ελαστική ζώνη της μέσης, η οποία θα περιορίσει το «τράβηγμα» αυτό και θα σας κάνει να αισθανθείτε πιο άνετα κατά το περπάτημα.
Η τομή της καισαρικής τομής έχει μήκος περίπου 10 εκατοστά και σε γενικές γραμμές δεν χρειάζεται ιδιαίτερη περιποίηση, πέραν μίας αλλαγής της προστατευτικής γάζας την πρώτη ημέρα του χειρουργείου. Καλόν είναι όμως κατά την παραμονή σας στο νοσοκομείο, η οποία συνήθως διαρκεί τέσσερα βράδια, να αποφύγετε να βρέξετε την γάζα του τραύματος. Φυσικά αν η γάζα αυτή βραχεί, όσο πλένεστε, μην ανησυχείτε, απλά θα γίνει μια ακόμα αλλαγή. Από την πέμπτη ημέρα από το χειρουργείο και έπειτα μπορείτε να πλυθείτε κανονικά, αλλά καλόν είναι να σκουπίζεστε απαλά και χωρίς να τρίψετε την περιοχή της τομής.
Αντίθετα με αυτό, που πιστεύουν πολλές γυναίκες, η επέμβαση της καισαρικής τομής δεν είναι παράγων καθυστέρησης της έναρξης του θηλασμού. Τουναντίον, ο θηλασμός συνιστάται να ξεκινήσει άμεσα. Σύντομα με την αρωγή του ιατρού σας και της μαίας θα βρείτε τον πιο βολικό για εσάς τρόπο να κρατάτε το μωρό σας κατά το θηλασμό.
Μετά το χειρουργείο συνιστάται η αποφυγή από την άρση υπερβολικού βάρους για κάποιο καιρό. Το μωρό βέβαια όχι μόνο μπορείτε να το σηκώσετε, αλλά επιβάλλεται να το σηκώσετε, δεν χρειάζεται να του στερήσετε την αγκαλιά, που τόσο έχει ανάγκη!
Εδώ θα πρέπει να αναφερθούμε και στο ψυχολογικό βάρος, που αισθάνονται κάποιες γυναίκες, μετά την καισαρική τομή. Μερικές γυναίκες αναφέρουν αισθήματα ενοχής μετά από την καισαρική τομή, αφού πιστεύουν πως η διαδικασία του κολπικού τοκετού είναι τμήμα άρρηκτα συνδεδεμένο με την εμπειρία της μητρότητας και είναι διαδικασία αναντικατάστατη στη διαμόρφωση του δεσμού μεταξύ μητέρας και παιδιού.
Ο δεσμός αυτός όμως είναι πολυδιάστατος και εξαιρετικά δυνατός και δεν βασίζεται στον τρόπο τοκετού. Αντίθετα, βασικό συστατικό του δεσμού αυτού είναι η επιθυμία της μητέρας να προσφέρει στο παιδί της ό,τι το καλύτερο. Η ένταση της επιθυμίας αυτής σε καμία περίπτωση δεν μετριάζεται απλά επειδή οι συνθήκες επέβαλαν τη διενέργεια καισαρικής τομής!
Εντούτοις είναι εξαιρετικά χρήσιμο να επικοινωνήσετε τα αισθήματα ενοχής, που ενδεχομένως να αισθάνεστε, ώστε να λάβετε τις απαραίτητες εξηγήσεις σχετικά με τους λόγους, οι οποίοι υπαγόρευσαν την υποβολή σας σε καισαρική τομή, καθότι ο τοκετός είναι κατά βάση μια διαδικασία, της οποίας η έκβαση δεν είναι απόλυτα προβλέψιμη.
Με την καισαρική τομή λοιπόν διαφυλάσσεται στις ενδεδειγμένες περιπτώσεις η ασφάλεια τόσο της μητέρας, όσο και του μωρού. Εντούτοις η επέμβαση αυτή αποτελεί μια σωματική και ψυχολογική δοκιμασία για τη γυναίκα, στην οποία είναι ανάγκη να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος ανάρρωσης.
Δείτε ΕΔΩ πότε είναι η Πιθανή Ημερομηνία Τοκετού σας!
Μπορείτε να διαβάσετε κι άλλα άρθρα του Δρ Μενέλαου Λυγνού στην προσωπική του σελίδα.