Πράγματι τα μονοζυγωτικά δίδυμα σε πολλές περιπτώσεις είναι τόσο όμοια, που θα έλεγε κανείς ότι είναι πανομοιότυπα. Μοιάζουν τόσο πολύ στην εξωτερική εμφάνιση, μερικές φορές έχουν ίδιες εκφράσεις και κινήσεις, που είναι δύσκολο να τα ξεχωρίσει κανείς. Μια από τις πιο συχνές ερωτήσεις σχετικά με τα μονοζυγωτικά δίδυμα είναι «αν έχουν το ίδιο DNA». Για να κατανοήσουμε την απάντηση στο ερώτημα αυτό, είναι σημαντικό να εξετάσουμε τι πραγματικά σημαίνει μονοζυγωτικά δίδυμα, και πώς δημιουργούνται.
Τι είναι τα μονοζυγωτικά δίδυμα
Τα μονοζυγωτικά ή αλλιώς πανομοιότυπα δίδυμα σχηματίζονται από ένα μόνο γονιμοποιημένο ωάριο που χωρίζεται στα δύο. Κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, ένα μόνο σπερματοζωάριο συναντά ένα ωάριο. Όσο το ζυγωτό ταξιδεύει προς τη μήτρα, για άγνωστους λόγους, το κύτταρο διαιρείται σε δύο μέρη, τα οποία αναπτύσσονται ως δύο ξεχωριστά έμβρυα, δημιουργώντας έτσι τα μονοζυγωτικά δίδυμα. Οι λόγοι για τη διάσπαση δεν έχουν επιστημονικά προσδιοριστεί και επιβεβαιωθεί. Οι πιθανότητες να δημιουργηθούν πανομοιότυπα δίδυμα είναι περίπου 3 στις 1.000.
Τι είναι το DNA;
Τα άτομα που προέρχονται από ένα μόνο συνδυασμό ωαρίου και σπερματοζωαρίου, μοιράζονται το ίδιο DNA. Το DNA (νουκλεϊκό οξύ), περιέχει τις γενετικές πληροφορίες που καθορίζουν τη βιολογική ανάπτυξη όλων των κυτταρικών μορφών ζωής και των περισσοτέρων ιών. Το DNA συνήθως έχει τη μορφή διπλής έλικας. Είναι οργανωμένο σε δομές που ονομάζονται χρωμοσώματα και στεγάζεται εντός του πυρήνα των κυττάρων μας. Κάθε κύτταρο περιέχει σαράντα έξι χρωμοσώματα. Το σπέρμα του πατέρα συμβάλλει κατά το ήμισυ των χρωμοσωμάτων (23), ενώ το ωάριο της μητέρας, συνεισφέρει στο άλλο μισό (23). Δεδομένου ότι τα μονοζυγωτικά δίδυμα προέρχονται από τον ίδιο συνδυασμό ωαρίου και σπερμαζοζωαρίου, έχουν το ίδιο DNA.
Ωστόσο, αν και μοιράζονται τα ίδια γενετικά χαρακτηριστικά, τα μονοζυγωτικά δίδυμα δεν είναι κατ ‘ ανάγκη ακριβώς ταυτόσημα. Οι περιβαλλοντικοί και επιγενετικοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν τη φυσική εμφάνιση, την ιδιοσυγκρασία και την προσωπικότητα των διδύμων. Αν και ακόμη και σήμερα υπάρχουν στερεότυπα ότι τα δίδυμα είναι κλώνοι, στην πραγματικότητα είναι δύο μοναδικά άτομα, παρά τις γενετικές ομοιότητες τους.
Τα μονοζυγωτικά δίδυμα αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των διδύμων. Η πλειονότητα των διδύμων είναι διζυγωτικά , παράγονται δηλαδή όταν δύο ξεχωριστά ωάρια γονιμοποιούνται από δύο διαφορετικά σπερματοζωάρια και αναπτύσσονται δύο έμβρυα. Μοιράζονται περίπου το ήμισυ του DNA τους, όπως όλα τα αδέρφια.
Πανομοιότυπα δίδυμα και εξέταση DNA
Η εξέταση DNA είναι ένας τρόπος για να καθοριστεί με ακρίβεια αν τα δίδυμα είναι μονοζυγωτικά ή διζυγωτικά. Λαμβάνεται δείγμα DNA με λήψη επιχρίσματος και από τα δύο παιδιά και τα δείγματα υποβάλλονται σε εξέταση. Η εξέταση αυτή θα πιστοποιήσει σε ποσοστό 99,99 % αν δύο παιδιά είναι μονοζυγωτικά δίδυμα ή όχι.
Είναι αξιοσημείωτο ότι, επειδή τα μονοζυγωτικά δίδυμα έχουν το ίδιο DNA, είναι σχεδόν αδύνατο να γίνει διάκριση μεταξύ αυτών των ατόμων κατά την ανάλυση DNA για έλεγχο πατρότητας ή για την απόδειξη ενός εγκλήματος! Υπάρχουν περιπτώσεις που μονοζυγωτικά δίδυμα που έχουν διαπράξει σοβαρά εγκλήματα έχουν αφεθεί ελεύθερα λόγω έλλειψης αποδεικτικών στοιχείων, επειδή δεν ήταν δυνατό να προσδιοριστεί ποιο από τα δίδυμα συμμετείχε στο έγκλημα.
Σήμερα ακόμη δεν υπάρχει η τεχνολογία για να αναλύσει το DNA στο επίπεδο που απαιτείται έτσι ώστε να γίνει διάκριση μεταξύ των δειγμάτων από πανομοιότυπα δίδυμα. Ωστόσο, η ελπίδα ότι η εξέταση DNA θα εξελιχθεί σε ένα επίπεδο όπου μπορεί να διαχωρίσει τις λεπτές επιγενετικές αλλαγές που υπάρχουν σε δίδυμα, θα βοηθήσει σε πολλούς τομείς, και κυρίως στον τομέα της υγείας, όπου θα μπορέσουν να προσδιοριστούν γενετικές έννοιες που σχετίζονται με τον καρκίνο και άλλες ασθένειες.
Αυτό που είναι πάντως διαφορετικό ακόμη και στα μονοζυγωτικά δίδυμα που μοιράζονται το ίδιο DNA, είναι ότι έχουν μοναδικά δακτυλικά αποτυπώματα, αφού τα τελευταία οφείλονται τόσο σε γενετικούς όσο και σε περιβαλλοντικούς παράγοντες.