Η εργασιακή μνήμη ή αλλιώς λειτουργική μνήμη, είναι η ικανότητα ενός ανθρώπου να διατηρεί τις κατάλληλες και οργανωμένες πληροφορίες στη μνήμη του (στη βραχυπρόθεσμη μνήμη) και όταν έρθει η ώρα, να τις χρησιμοποιεί, οι οποίες έχουν ήδη μεταφερθεί στη μακροπρόθεσμη μνήμη, ώστε να ολοκληρώσει μια εργασία.
Σύμφωνα με το International Dyslexia Association (2018), το ποσοστό αδύναμης εργασιακής μνήμης σε μαθητών με συγκεκριμένες μαθησιακές διαταραχές, όπως αυτής της δυσλεξίας, κυμαίνεται 20-50%. Οι επιπτώσεις ασθενούς εργασιακής μνήμης έχουν αντίκτυπο στη μάθηση των μαθητών με δυσκολίες.
Με ποιους τρόπους μπορούμε να βοηθήσουμε τους μαθητές με δυσκολίες στην ενίσχυση της εργασιακής μνήμης;
- Ενθαρρύνουμε τους μαθητές να χρησιμοποιούν την οπτικοποίηση στα γνωστικά αντικείμενα μάθησης, όπως τα μαθηματικά, η ορθογραφία, η ανάγνωση, ο γραπτός λόγος. Για παράδειγμα, στις λέξεις της ορθογραφίας, ζωγραφίζουν την έννοια τους, φτιάχνουν μια ιστορία με την κάθε λέξη και τις μαθαίνουν απ’ έξω, έχοντας στο μυαλό τους την εικόνα της ιστορίας. Κατόπιν, τις γράφουν από μνήμης και κάνουν αυτοδιόρθωση, με τη χρήση οπτικού βοηθήματος.
- Βοηθάμε τους μαθητές να είναι οργανωμένοι. Έχουν φακέλους με διαφορετικά χρώματα, όπου ο καθένας αντιστοιχεί για κάθε μάθημα. Έχουν έναν ντοσιέ, όπου αριστερά είναι ένας φάκελος για τις εργασίες που έχουν ολοκληρωθεί και δεξιά είναι ένας φάκελος για τις εργασίες που δεν έχουν ολοκληρωθεί, πάντα με την ημερομηνία. Μπορούν να σχεδιάσουν σε ένα μεγάλο άσπρο χαρτόνι, πώς θα ήθελαν να έχουν τον χώρο τους οργανωμένο και να φροντίζουν να το τηρούν.
- Μαθαίνουμε στους μαθητές να κρατούν σε posts σημειώσεις είτε από την παράδοση του μαθήματος είτε από τα πιο σημαντικά σημεία ενός κειμένου και να δουλεύουν με αυτά.
- Μαθαίνουμε στους μαθητές να χωρίζουν σε μέρη τις εργασίες τους ή αυτά που έχουν να μάθουν απ’ έξω.
- Χρησιμοποιούμε χρώματα, όπως το κόκκινο, καθώς σύμφωνα με έρευνες βελτιώνει τη βραχυπρόθεσμη μνήμη, το πράσινο, καθώς ενισχύει τη συγκέντρωση και βοηθάει τους μαθητές να κάνουν λιγότερα λάθη, το γαλάζιο, καθώς ηρεμεί το μυαλό, ενισχύει, επίσης, τη συγκέντρωση και βοηθάει τους μαθητές να πηγαίνουν κατευθείαν στην ουσία του θέματος και τέλος, το κίτρινο, καθώς βοηθάει τους μαθητές να παράγουν καλύτερα αποτελέσματα στο γραπτό τους.
- Εκπαιδεύουμε τους μαθητές να χρησιμοποιούν για τις εκθέσεις τους και την κατανόηση κειμένων τους γραφικούς οργανωτές. Με αυτόν τον τρόπο οργανώνουν τις σκέψεις τους, εμπεδώνουν το περιεχόμενο κειμένων, παίρνουν νέες πληροφορίες και μαθαίνουν να προσανατολίζονται καλύτερα στην προσπάθειά τους να κατανοήσουν κάποιο θέμα και να γράψουν για αυτό.
- Χρησιμοποιούμε καθ’ όλη τη διάρκεια εκπαίδευσης των μαθητών με δυσκολίες, πολυαισθητηριακές μεθόδους. Οι πολυαισθητηριακές στρατηγικές εμπλέκουν στη διάρκεια της μάθησης όλες τις λειτουργίες του εγκεφάλου που σχετίζονται με αυτή, μέσω ακοής, όρασης, αφής και κίνησης. Σύμφωνα με πολλές έρευνες, οι μαθητές θυμούνται πολύ καλύτερα αυτά που διδαχτήκανε καθώς χρησιμοποιούν τις αισθήσεις τους και γίνονται πιο αποτελεσματικοί στη διεκπεραίωση των σχολικών καθηκόντων τους.