Πρόσφατα διάβασα ένα άρθρο σχετικά με την τάση που έχουν τα δίδυμα νήπια να δαγκώνουν! Το δάγκωμα είναι πράγματι μέρος της διάδρασης των διδύμων σε αυτή την ηλικία. Εκεί που βλέπεις δύο γλυκύτατα μωρά να γελούν και να παίζουν μαζί, να μοιράζονται τα παιχνίδια τους και δημιουργούν αυτό τον ξεχωριστό δεσμό τους, ξαφνικά το σκηνικό αλλάζει! Και αρχίζει μια διάδραση άλλυ τύπου, με τα δίδυμα να διεκδικούν, να σπρώχνουν και ναι, να δαγκώνουν!
Αυτή λοιπόν η περιγραφή εμένα με γυρίζει λίγα χρόνια πίσω. Και μου θυμίζει κάτι σημάδια σε χεράκια και πλατούλες από κάτι μικρά στοματάκια! Γιατί τα δικά μου δίδυμα πέρασαν έντονα μια τέτοια φάση, που ξεκίνησε λίγο μετά τα δύο και μπορώ να πω ότι την ξεπεράσαμε λίγο πριν τα τρία τους χρόνια (με κάποιες μικρές εξαιρέσεις βέβαια, γιατί ακόμη και σήμερα μπορεί να μας συμβεί στα δύσκολα…).
Όλα αυτά λοιπόν, όπως συμβαίνει με διάφορες φάσεις των παιδιών, τα είχα σχεδόν ξεχάσει με τα χρόνια. Να όμως που χρειάστηκε να τα επαναφέρω στη μνήμη μου πρόσφατα, πολύ απλά γιατί ο μικρός μου γιος μπήκε για τα καλά στη φάση των γνωστών terrible twos! Και μια από τις καινούριες αγαπημένες του συνήθειες είναι το δάγκωμα. Είναι η άμυνά του σε οτιδήποτε βρεθεί στο δρόμο του και του αλλάξει την πορεία και τα σχέδια. Και κυρίως είναι ο τρόπος του να διεκδικεί από τα αδέρφια του και από τον ξάδερφό του, με τον οποίο μεγαλώνουν πραγματικά σαν δίδυμα, γιατί μένουν δίπλα και έχουν μόνο δύο μέρες διαφορά!
Άρα λοιπόν ποιο είναι το συμπέρασμα; Δαγκώνουν όλα τα νήπια; Δαγκώνουν περισσότερο τα δίδυμα ή – στην περίπτωσή μας – τα “δίδυμα” ξαδέρφια;
Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι ασυνήθιστο για τα μωρά και τα νήπια να δαγκώνουν. Μπορεί να δαγκώνουν αντικείμενα, έπιπλα, παιχνίδια, μπορεί όμως να δαγκώνουν και ανθρώπους… Τα συνήθη θύματα είναι φυσικά οι γονείς, τα αδέρφια και οι άνθρωποι που νοιώθουν οικιότητα. Αυτό που μάλλον διαφέρει τελικά στα δίδυμα είναι ότι ούτως ή άλλως έχουν μάθει η διάδραση να γίνεται πάντα μεταξύ τους, συνήθως παίζουν μαζί, και άρα όταν έρχεται η στιγμή να διεκδικήσουν κάτι, γίνονται τα ίδια στόχος και στις δαγκωνίες!
Γιατί δαγώνουν τελικά τα δίδυμα;
Η συνήθεια του δαγκώματος συνήθως συναντάται σε παιδιά από ενός μέχρι τριών ετών. Ενώ το δάγωμα είναι πιο συνηθισμένο στα νήπια, πολλές φορές γίνεται αγαπημένη συνήθεια στα μικρότερα μωρά, γιατί είναι ένας τρόπος να ανακουφιστούν από τον πόνο των δοντιών που βγαίνουν. Ακόμη πολλά μωρά ή νήπια μπορεί να δαγκώνουν γιατί το στόμα τους είναι γι’ αυτά ένα σημαντικό εργαλείο για εξερεύνηση! Ένας άλλος λόγος είναι ότι τα μικρά παιδιά, λόγω της δυσκολίας τους να επικοινωνήσουν, χρησιμοποιούν τις δαγκωνίες για να εκφράσουν συναισθήματα, το θυμό τους ή την απογοήτευσή τους. Τέλος, ένας λόγος που σχετίζεται άμεσα με τα χαρακτηριστικά αυτής της ηλικίας είναι ότι τα παιδιά προσπαθούν να κερδίσουν την προσοχή. Ακόμη και αν το αποτέλεσμα μια δαγκωνιάς είναι αρνητική προσοχή, το μήνυμα είναι σαφές και θα ακουγόταν περίπου έτσι: ” Έι, κοιταξέ με! Είμαι και εγώ εδώ! Και κάνω αυτό που θέλω”…. Ίσως τελικά υπάρχει και ένας άλλος λόγος που τα μωρά και τα νήπια δαγκώνουν, ένας λόγος που τους δίνει ελαφρυντικά! Ίσως δεν μπορούν ακόμη να αντιληφθούν τον πόνο που προκαλεί μια δαγκωνιά σε κάποιον.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να σταματήσουμε αυτή τη συνήθεια;
Αφού καταλάβουμε τους λόγους που τα δικά μας παιδιά μπορεί να δαγκώνουν, μπορούμε να βρούμε τις εναλλακτικές που θα τα βοηθήσουν να απαλλαχθούν από την ανάγκη αυτή. Αν για παράδειγμα το πρόβλημα είναι τα δόντια, θα πρέπει να προμηθευτούμε τα ειδικά παιχνίδια, που βάζουμε στο ψυγείο και δίνουμε στα παιδιά παγωμένα, για να ανακουφίσουν τον πόνο.
Στα μεγαλύτερα παιδιά καλό είναι να αντιδρούμε άμεσα και αυστηρά. Πρέπει να τους εξηγήσουμε ότι αυτό πολύ απλά δεν μπορούν να το κάνουν, γιατί προκαλούν πόνο και δημιουργούν άσχημα συναισθήματα. Και φυσικά θα πρέπει να μάθουν να ζητούν συγγνώμη για την πράξη τους (η συγγνώμη πάει και έρχεται με μεγάλη άνεση βέβαια, αλλά κάτι μένει…)
Θυμάμαι τώρα ότι ο ένας δίδυμος γιος μου δάγκωνε περισσότερο από τον άλλον – συνηθίζεται στα δίδυμα. Όταν λοιπόν κάποια στιγμή ήρθε η ώρα να αμυνθεί ο αδερφός του, έφαγε μια δαγκωνιά που βλέπαμε το σημάδι της σχεδόν ένα μήνα! Τότε νομίζω ότι κατάλαβε τον πόνο που προκαλεί μια δαγκωνιά. Δεν συστήνω βέβαια να παροτρύνουμε τα “θύματα” να αμυνθούν και αυτά με δαγκώματα, απλά λέω ότι τελικά σε αυτή την ηλικία μπορεί να βοηθήσει αν συμβεί κάτι τέτοιο γιατί θα καταλάβουν τον πόνο που προκαλούν και τα ίδια.
Στη δική μας περίπτωση αυτό που βοηθούσε – και ακόμη βοηθάει-, όχι μόνο στις δαγκωνιές, αλλά σε παρόμοιες έκρυθμες καταστάσεις είναι ο χωρισμός των διδύμων για λίγη ώρα. Για κάποιο λόγο τα δίδυμα – τουλάχιστον τα δικά μου -, ενώ μπορεί κυριολεκτικά να πλακώνονται, τη στιγμή που θα τα χωρίσω, θα βγάλουν τον καλύτερο εαυτό τους και θα κάνουν τα πάντα προκειμένου να είναι πάλι μαζί.
‘Εχουμε δίδυμα. Και αυτό αυτόματα σημαίνει να προσπαθούμε να δώσουμε προσοχή σε κάθε ένα ξεχωριστά! Το έχουν ανάγκη. Ξέρω καλά πόσο δύσκολο είναι, κυρίως για γονείς που δουλεύουν αρκετές ώρες και άρα ο χρόνος με τα παιδιά είναι ήδη περιορισμένος. Για μένα είναι δύσκολο να δώσω στο μικρό μου γιο το χρόνο που δικαιούται! Και ίσως τελικά και αυτός να υιοθέτησε αυτή τη συμπεριφορά για να δηλώσει την παρουσία του! Ίσως τα παιδιά που περνούν μια τέτοια φάση – κυρίως στη νηπιακή ηλικία – για κάποιο λόγο ζητούν την προσοχή μας. Όπότε καλό είναι να προσπαθήσουμε να τους την δώσουμε!
Πρέπει να είμαστε υπομονετικοί… το λέω για να το ακούσω και εγώ που το ξαναζώ! Όπως πολλές άλλες φάσεις, και αυτή θα περάσει. Όσο οι επικοινωνιακές ικανότητες εξελίσσονται, τα περισσότερα παιδιά σταματούν να δαγκώνουν και αποκτούν άλλες περισσότερο αποδεκτές κοινωνικά συνήθειες!