Κοιτάζετε το μωρό σας στα μάτια και αναρωτιέστε αν θα κρατήσει το μπλε γκρι χρώμα που βλέπετε τώρα αλλά και τι χρώμα θα έχουν τα μάτια του όταν μεγαλώσει; Όμως η αλήθεια είναι ότι δεν μπορούμε να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό μέχρι ένα παιδί να είναι τουλάχιστον ενός έτους!
Γκρι ή μπλε μάτια κατά τη γέννηση
Το χρώμα της ίριδας, όπως ακριβώς και το χρώμα των μαλλιών και του δέρματος, εξαρτάται από μια πρωτεΐνη που ονομάζεται μελανίνη. Έχουμε κάποια κύτταρα στο σώμα μας που ονομάζονται μελανοκύτταρα, των οποίων η δουλειά είναι να εκκρίνουν μελανίνη, όπου αυτό χρειάζεται, όπως στην ίριδα των ματιών. Όταν γεννηθεί ένα μωρό, τα μάτια του θα είναι γκρι ή μπλε, γιατί τα μελανοκύτταρα δεν εχουν ακόμη αρχίσει να παράγουν μελανίνη. Η παραγωγή μελανίνης απαιτεί φως, κάτι που δεν υπήρχε στη μέχρι τώρα ζωή του μωρού .
Αλλαγές στο χρώμα των ματιών με τον καιρό
Με την πάροδο του χρόνου, αν τα μελανοκύτταρα εκκρίνουν μόνο ένα μικρό ποσοστό ή καθόλου μελανίνη, το μωρό θα έχετε μπλε μάτια. Αν εκκρίνουν λίγο περισσότερο, τα μάτια του θα γίνουν πράσινα ή καστανά. Όταν τα μελανοκύτταρα κάνουν πολύ εντατική δουλειά, τότε τα μάτια γίνονται καφέ, που είναι το πιο κοινό χρώμα των ματιών, και σε λίγες πολύ περιορισμένες περιπτώσεις μπορεί να γίνουν ακόμη πιο σκούρα και σκοτεινά. Επειδή τα μελανοκύταρα χρειάζονται περίπου ένα χρόνο για να τελειώσουν το έργο τους, είναι παρακινδυνευμένο να μιλάμε για το οριστικό χρώμα των ματιών πριν ένα μωρό κλείσει τον πρώτο χρόνο της ζωής του. Οι μεγαλύτερες αλλαγές πραγματοποιούνται το πρώτο εξάμηνο, αλλά και μετά μπορεί να υπάρξουν αλλαγές, οπότε καλό είναι να μην βιαζόμαστε να βγάλουμε συμπεράσματα!
Χρώμα ματιών και κληρονομικότητα!
Το χρώμα των ματιών είναι σίγουρα κληρονομικό, αλλά δεν είναι και απόλυτο ότι ένα παιδί θα πάρει τα μάτια των γονιών του! Όμως υπάρχουν κάποιες γενικές κατευθύνσεις που μπορούν μας βοηθήσουν να «μαντέψουμε» το χρώμα των ματιών του μωρού μας!
• Δύο γονείς με μπλε μάτια είναι πολύ πιθανό να έχουν ένα παιδί με μπλε μάτια, αλλά αυτό μάλλον δεν θα συμβεί σε όλα τους τα παιδιά.
• Δύο γονείς με καστανά μάτια είναι πιθανό (αλλά δεν είναι εγγυημένο) να έχουν ένα παιδί με καστανά μάτια.
• Εάν ένας από τους παππούδες ή τις γιαγιάδες έχει μπλε μάτια, ενώ οι γονείς έχουν καστανά, οι πιθανότητες να έχει ένα παιδί μπλε μάτια αυξάνονται λίγο.
• Εάν ο ένας γονέας έχει καστανά και ο άλλος έχει μπλε μάτια, οι πιθανότητες είναι ίσες και για τα δύο χρώματα!
• Εάν (πολύ σπάνια) ένα παιδί έχει ένα καφέ και ένα μπλε μάτι, τότε χρειάζεται η συμβολή του γιατρού, για να αποκλειστεί κάποια γενετική πάθηση.
Το παιδί μου αλληθωρίζει!
Προσπαθώντας να δείτε το χρώμα των ματιών του, ίσως παρατηρήσετε ότι ένα παιδί «αλληθωρίζει». Δεν υπάρχει πρόβλημα, το φαινόμενο είναι φυσιολογικό μέχρι τον 4o-5o μήνα κι αυτό συμβαίνει γιατί σ’ αυτήν την ηλικία τα παιδιά δεν έχουν αναπτύξει την ικανότητα εστίασης και προσαρμογής του βλέμματος και γι’ αυτό μας φαίνεται σαν να «αλληθωρίζουν». Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την ανάπτυξη του εγκεφάλου μας είναι ο συντονισμός των οπτικών σημάτων από τη μία πλευρά στην άλλη! Τους δύο πρώτους μήνες ένα μωρό δεν μπορεί να ακολουθήσει με το βλέμμα του το δάχτυλό σας ή ένα παιχνίδι όταν αυτό μετακινείται. Όμως μετά το δεύτερο μήνα περίπου πρέπει να μπορεί να παρακολουθεί μια κίνηση από δεξιά προς τα αριστερά και πάλι προς τα πίσω.