Μήπως το παιδί μου θα έπρεπε να ξέρει πώς να κάνει περιλήψεις; Μην βιάζεστε! Όπως έχουμε αναφέρει πολλές φορές το κάθε παιδί έχει τους δικούς του ρυθμούς ανάπτυξης. Προφανώς, το ίδιο ισχύει και για τη μαθησιακή του εξέλιξη. Διαβάστε τι πρέπει να έχει κατακτήσει πρώτα ένα παιδί ώστε να είναι έτοιμο να κάνει μία περίληψη!
Η περίληψη είναι η σύντομη απόδοση και κατανόηση του περιεχομένου ενός κειμένου, προφορικώς ή γραπτώς. Ο μαθητής διδάσκεται να κάνει περιλήψεις, από το Δημοτικό μέχρι και το Λύκειο. Για να φτάσει, όμως, ένας μαθητής σε θέση να κατανοήσει τους τρόπους που μπορεί να γίνει μια περίληψη, χρειάζεται, πρωτίστως, να έχει κατακτήσει ορισμένες βασικές στρατηγικές της αναγνωστικής επεξεργασίας του κειμένου.
- Να έχει αναγνωστική ευχέρεια, ώστε να κατανοεί καλύτερα το περιεχόμενο ενός κειμένου.
- Να μπορεί να εντοπίζει την αρχή, τη μέση και το τέλος του κειμένου.
- Να έχει λεξιλόγιο και να μπορεί κάθε φορά να το εμπλουτίζει.
- Να χρησιμοποιεί προηγούμενες γνώσεις του και να τις συνδυάζει με καινούριες γνώσεις, ώστε να μπορεί να κατανοήσει καλύτερα ένα κείμενο.
- Να είναι σε θέση να βρει την κεντρική ιδέα και τις λέξεις κλειδιά του κειμένου.
- Να μπορεί να κρατάει σημειώσεις, τις οποίες εντοπίζει σε κάθε παράγραφο.
- Από τον τίτλο, πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης του κειμένου, να μπορεί να προβλέψει το περιεχόμενό του, αλλά να είναι και σε θέση να επιβεβαιώσει ή να αναθεωρήσει τις προβλέψεις του, ανάλογα με αυτό που διαβάζει κάθε φορά.
- Να μπορεί να θέσει ερωτήσεις, αλλά και να τις απαντήσει στο κείμενο με το οποίο ασχολείται.
- Να μπορεί να οπτικοποιεί το περιεχόμενο του κειμένου, μέσα από διάφορες ερωτήσεις, όπως «Τι ΄βλέπεις΄ στο κείμενο;», «Ποια χρώματα ΄βλέπεις΄ μέσα στο κείμενο;», «Ποια σχήματα ΄βλέπεις΄ μέσα στο κείμενο;».
- Να μπορεί να μπαίνει στη θέση του ήρωα και να εξηγεί αυτό που θα έκανε εκείνος στη θέση του, με επιχειρήματα.
- Να μπορεί να καταλήξει σε δικά του συμπεράσματα, σύμφωνα με αυτό που διάβασε.
- Να μπορεί να συνοψίσει το περιεχόμενο του κειμένου προφορικώς, με τη χρήση συνδετικών λέξεων ή προτάσεων.
Ο μαθητής, λοιπόν, φτάνοντας σε ένα καλό επίπεδο κατανόησης ενός μικρού ή μεγάλου, ανάλογα με το επίπεδο που βρίσκεται, κειμενικού περιεχομένου και χρησιμοποιώντας τις βασικές στρατηγικές κατανόησής του, μαθαίνει πολύ πιο εύκολα να κάνει περιλήψεις.