Θεωρείτε ότι η τιμωρία είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να τροποποιήσουμε τη συμπεριφορά του παιδιού μας;
Συχνά η τιμωρία είναι η συντομότερη διαδρομή για την αλλαγή μιας συμπεριφοράς που, που αν αφήσουμε να συνεχιστεί, θα μπορούσε να είναι επικίνδυνη για ένα άτομο.
Για παράδειγμα, ένας γονιός μπορεί να μην έχει δεύτερη ευκαιρία για να προειδοποιήσει το παιδί του να μην τρέχει σε έναν πολυσύχναστο δρόμο, και έτσι μπορεί ν’ αποδειχθεί σοφό να το τιμωρήσει από την πρώτη φορά για αυτή τη συμπεριφορά του, έτσι ώστε να αποφευχθεί κάποιο δυσάρεστο γεγονός.
Επιπλέον, η χρήση της τιμωρίας για την καταστολή μιας συμπεριφοράς, ακόμη και προσωρινά, παρέχει μια ευκαιρία για να ενισχυθεί μια μεταγενέστερη πιο επιθυμητή συμπεριφορά.
Η τιμωρία όμως έχει και πολλά μειονεκτήματα που κάνει τη «ρουτίνα» της αμφισβητήσιμη. Για παράδειγμα, η τιμωρία είναι συχνά αναποτελεσματική, ιδιαίτερα αν δεν έχει αποδοθεί αμέσως μετά την ανεπιθύμητη συμπεριφορά.
Αναμφισβήτητα, η σωματική τιμωρία είναι απαγορευτική καθώς μπορεί να μεταφέρει στο παιδί την ιδέα ότι η φυσική επιθετικότητα είναι επιτρεπτή και ίσως ακόμη και επιθυμητή.
Ένας πατέρας που φωνάζει και χτυπά το παιδί του για απρεπή συμπεριφορά, ουσιαστικά του διδάσκει ότι η επιθετικότητα είναι η κατάλληλη απάντηση των ενηλίκων. Το παιδί σύντομα μπορεί να αντιγράψει τη συμπεριφορά του πατέρα του και να ενεργεί επιθετικά προς τους άλλους. Επιπλέον, η σωματική τιμωρία συχνά πράττεται από ανθρώπους οι οποίοι είναι οι ίδιοι θυμωμένοι ή εξοργισμένοι.
Είναι μάλλον απίθανο ότι τα άτομα σε μια τέτοια συναισθηματική κατάσταση είναι σε θέση να σκέφτονται αυτό που κάνουν ή να ελέγξουν προσεκτικά το βαθμό της τιμωρίας που αποδίδουν. Τελικά, αυτοί που καταφεύγουν στη σωματική τιμωρία διατρέχουν τον κίνδυνο το παιδί τους να τους φοβάται. Επίσης αυτού του είδους η τιμωρία μπορεί να μειώσει την αυτοεκτίμηση των παιδιών.
Τελικά, η τιμωρία από μόνη της δεν μεταφέρει καμία πληροφορία για μια εναλλακτική, πιο κατάλληλη συμπεριφορά. Μόνο στην περίπτωση που αυτή συνοδεύεται από συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με τη συμπεριφορά που τιμωρείται και μαζί με συγκεκριμένες προτάσεις σχετικά με μια πιο επιθυμητή συμπεριφορά, μπορεί να έχει αποτελέσματα.
Αν δεν διδάξουμε στο παιδί τους κατάλληλους τρόπους ν’ αντιδρά, απλώς θα έχουμε καταφέρει ν’ αντικαταστήσουμε μία ανεπιθύμητη συμπεριφορά με μια άλλη. Αν η τιμωρία δεν ακολουθηθεί από επιβράβευση της μετέπειτα κατάλληλης συμπεριφοράς, λίγα θα έχουν επιτευχθεί.
Με λίγα λόγια, η ενίσχυση της επιθυμητής συμπεριφοράς είναι μια πιο κατάλληλη τεχνική για αλλαγές από ότι η χρήση της τιμωρίας!