Οι «ρυθμιστές» της εμμήνου ρύσεως (της περιόδου δηλαδή) είναι κάποιες ουσίες, που παράγονται από εξειδικευμένα όργανα – παραγωγούς (ονομάζονται αδένες), εν συνεχεία κυκλοφορούν στο αίμα και τέλος φθάνουν σε συγκεκριμένα όργανα – στόχους, των οποίων τη λειτουργία επηρεάζουν.
Οι ορμόνες είναι διεθνώς γνωστές με τον αγγλικό όρο hormones, ενώ ετυμολογικά ο όρος αυτός προέρχεται από το ελληνικό ρήμα «ορμώ» (= θέτω σε κίνηση ή εκκινώ).
Η αλληλεπίδραση των ορμονών με συγκεκριμένες εξειδικευμένες δομές, που εντοπίζονται στα κύτταρα του οργάνου – στόχου και ονομάζονται υποδοχείς, ως αποτέλεσμα έχει την έναρξη συγκεκριμένων χημικών αντιδράσεων στα κύτταρα αυτά. Επομένως, οι ορμόνες επιδρούν στα κύτταρα του οργάνου – στόχου «θέτοντας σε κίνηση» (από εδώ προκύπτει και το όνομά τους) συγκεκριμένες λειτουργίες τους. Έτσι επηρεάζεται και αυτή καθαυτή η λειτουργία του οργάνου – στόχου.
Ποιοι είναι οι αδένες, που συμμετέχουν στη ρύθμιση της περιόδου;
Οι αδένες, οι οποίοι δια της παραγωγής των ορμονών τους συμμετέχουν στη ρύθμιση της περιόδου είναι:
- ο υποθάλαμος (αποτελεί μία εξειδικευμένη περιοχή του εγκεφάλου), στον οποίο παράγεται η ορμόνη Gonadotropin Releasing Hormone (GnRH) – η ορμόνη αυτή ελέγχει την έκκριση (αυτός είναι ο όρος, που περιγράφει την απελευθέρωση ορμονών) των γοναδοτροπινών.
- η υπόφυση (έτερη εξειδικευμένη περιοχή του εγκεφάλου), στην οποία παράγονται οι γοναδοτροπίνες: (α) Η Θυλακιοτρόπος ορμόνη (Follicle Stimulating Hormone – FSH) (προκαλεί την ωρίμανση του ωαρίου) και (β) η Ωχρινοτρόπος ορμόνη (Luteinizing Hormone – LH) (προκαλεί την ωοθυλακιορρηξία), οι οποίες επιδρούν στις ωοθήκες και αφενός προάγουν την ωρίμανση των εκεί αποθηκευμένων ανωρίμων ωαρίων, αφετέρου προάγουν την παραγωγή και έκκριση των ωοθηκικών ορμονών (βλ. εικόνα)
- οι ωοθήκες, οι οποίες είναι τόσο η έδρα ωρίμανσης των ωαρίων, όσο και το όργανο παραγωγής ορμονών και συγκεκριμένα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης.
Τα όργανα αυτά από λειτουργικής απόψεως αντιμετωπίζονται ως ενιαία ομάδα, που ρυθμίζει τη λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας και ονομάζεται «άξονας υποθαλάμου – υπόφυσης – ωοθηκών». Έκφραση της λειτουργίας του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας είναι η έμμηνος ρύση.
Η έμμηνος ρύση αποσκοπεί στην απελευθέρωση ενός ώριμου ωαρίου μετά την ωοθυλακιορρηξία (ή ωορρηξία) μέσα στη σάλπιγγα, το οποίο, αν συναντήσει ζωντανά σπερματοζωάρια, θα γονιμοποιηθεί, ειδάλλως θα αποπέσει ( = θα καταστραφεί).
Παράλληλα με την ωρίμανση και απελευθέρωση του ωαρίου έχουμε και τη σταδιακή πάχυνση του ενδομητρίου (του ιστού, που καλύπτει εσωτερικά την ενδομητρική κοιλότητα). Έτσι ώστε, αν τελικά επιτευχθεί γονιμοποίηση του ωαρίου, το ενδομήτριο να είναι αρκετά «πλούσιο», ώστε να στηρίξει την ανάπτυξη του εμβρύου, το οποίο θα εμφυτευθεί σε αυτό.
Αν αντίθετα δεν επέλθει γονιμοποίηση, τότε το ενδομήτριο αποπίπτει (πέφτει) και εξέρχεται της ενδομητρικής κοιλότητας δια του τραχήλου στον κόλπο υπό τη μορφή τεμαχίων ιστού αναμεμιγμένων με αίμα. Έτσι αρχίζει η εμμηνορρυσία.
Ο εμμηνορρυσιακός κύκλος χωρίζεται σε 3 φάσεις, ας δούμε ποιες είναι αυτές:
- Ωοθυλακική (ή Παραγωγική) φάση: Η φάση αυτή ξεκινά με την έναρξη της έμμηνου ρύσης, η οποία διαρκεί συνήθως από 3 έως 7 ημέρες και τελειώνει με την έναρξη της διαδικασίας της ωοθυλακιορρηξίας. Η συνολική διάρκεια της φάσης αυτής διαφέρει σημαντικά από γυναίκα σε γυναίκα και κυμαίνεται μεταξύ των 7 και των 40 ημερών.
- Ωορρηξία (ή Ωοθυλακιορρηξία): υπό την επιρροή των ορμονών απελευθερώνεται το ωάριο μέσα στη σάλπιγγα, η όλη διαδικασία διαρκεί συνήθως από 16 έως 32 ώρες.
- Ωχρινική (ή Εκκριτική) φάση: Η φάση αυτή ξεκινά με την απελευθέρωση του ωαρίου και διαρκεί μέχρι την πρώτη ημέρα της επόμενης περιόδου. Η διάρκεια της φάσης αυτής παρουσιάζει και τις μικρότερες διακυμάνσεις μεταξύ διαφορετικών γυναικών. Έτσι συνήθως η διάρκειά της κυμαίνεται μεταξύ των 12 και των 16 ημερών
Δείτε ΕΔΩ πότε είναι οι γόνιμες ημέρες σας!