Παλεύεις να βάλεις όρια στο μωρό σου; Ενθάρρυνε την περιέργειά του και ταυτόχρονα θέσε τα όρια για να το κρατήσεις ασφαλές όσο ξεκινά το μαγικό ταξίδι της εξερεύνησής του!
Θυμάμαι αυτή την περίοδο που τα μεγάλα μου αγόρια, τα δίδυμα μωρά μου τότε, εκεί γύρω στους δέκα μήνες , μπουσουλούσαν παντού , φεύγοντας μάλιστα προς δύο διαφορετικές κατευθύνσεις, μην ξέροντας που να πρωτοπάω. Σκαρφάλωναν σε έπιπλα, βιβλιοθήκες, ακόμη και στην τηλεόραση, έμπαιναν στα ντουλάπια της κουζίνας, “εξερευνούσαν” τη λεκάνη του μπάνιου, και όλα αυτά με απίστευτες ταχύτητες και σε χρόνους dt.
Η ώρα του ύπνου ήταν σχεδόν καθημερινά ένα μαρτύριο. Μπορεί να παλεύαμε ώρες να κοιμηθούν. Αυτά τα μωρά, που από δύο μηνών δεν μας δημιούργησαν ποτέ πρόβλημα στον ύπνο, αφού δεν ξυπνούσαν όλο το βράδυ, ξαφνικά έφεραν τα πάνω κάτω, όταν ανακάλυψαν το φανταστικό παιχνίδι του “σηκωνόμαστε από το κρεβάτι 30 δευτερόλεπτα αφού μας έχουν βάλει στο κρεβάτι οι γονείς μας”. Πόσο γελούσαν μεταξύ τους και πόσο το απολάμβαναν! Τι φάση και αυτή! Έχω μετρήσει μέχρι και 30 φορές που ο άντρας μου και εγώ τους ξαναβάζαμε στην κούνια τους (ξέχασα να σας πω ότι πηδούσαν, δεν είχαμε βγάλει ακόμα τα κάγκελα!) για να κοιμηθούν. Τα μικρά μαϊμουδάκια μας ήταν εκείνη την περίοδο σκέτος μπελάς μέχρι να κοιμηθούν!
Και εδώ έρχεται το ερώτημα. Πώς μπορούν οι γονείς να βάλουν όρια στα κινητικά μωρά τους – και τελικά πρέπει;
Για πολλούς γονείς η σκέψη του να πειθαρχήσουν δύο μωρά μοιάζει σχεδόν αδύνατη. Είναι τόσο μικρά και γεμάτα περιέργεια, αλλά την ίδια στιγμή κάνουν πράγματα που δεν θα έπρεπε να κάνουν. Πώς μπορούμε λοιπόν να “ορίσουμε” τη συμπεριφορά του σε αυτή την ηλικιακή φάση;
Δεν είμαι, θα έλεγα, φαν της πειθαρχίας με την τυπική έννοια, δηλαδή δεν θα με ακούσεις να λέω ατάκες του τύπου “θα μετρήσω μέχρι το τρία” ή να χτυπάω τα χέρια μου και να απειλώ ότι “θα υπάρχουν σοβαρές συνέπειες αν δεν…!” Θεωρώ ότι η πειθαρχία εκπαιδεύει τα παιδιά μας πως να συμπεριφέρονται , δεν έχει ή δεν πρέπει να έχει στόχο να τα απομονώσει ή να τους δείξει ποιος έχει τη δύναμη ή την εξουσία.
Ας δούμε όμως γιατί τα μωρά σε αυτή την ηλικία συμπεριφέρονται έτσι.
Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία είναι περίεργα να γνωρίσουν τον κόσμο τους. Εμείς οι μεγάλοι παίρνουμε συχνά ως δεδομένο ότι και το μωρό μας γνωρίζει πράγματα που εμείς γνωρίζουμε. Έλα όμως που δεν είναι έτσι! Ένα μωρό έρχεται να τεστάρει τις θεωρίες μας και να δοκιμάσει τα όριά μας προκειμένου να καταλάβει τον κόσμο του.
Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Ένα μωρό 10 μηνών που θα ρίξει στο πάτωμα τη στοίβα των βιβλίων, θα ξετρελαθεί με αυτό που μόλις έκανε, δεν θα σκεφτεί ότι κάποιος πρέπει μετά να καθαρίσει το χαμό, ούτε πως εσύ (μαμά) προτιμάς να έχεις τα βιβλία σου στο ράφι και όχι στο πάτωμα. Αυτές είναι σκέψεις που κάνουμε εμείς οι μεγάλοι και λανθασμένα θεωρούμε ότι τις κάνει και ένα μωρό. Ένα μωρό που είναι περίεργο να γνωρίσει τον κόσμο, όχι άτακτο!
Θέτοντας όρια σε ένα μωρό
Αισθάνεσαι ότι μέσα στην ημέρα λες συνεχώς “όχι”, λέγοντας στο παιδί σου τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει; Μήπως όσο περισσότερο λες το “όχι”, τόσο περισσότερο συμπεριφέρεται με τον “λάθος” τρόπο; Ναι, το ξέρω ότι προσπαθείς να κάνεις το σωστό και να το προστατέψεις από τους κινδύνους που μπορεί να ελλοχεύουν από τις πράξεις του.
Κοίτα όμως ποιο είναι το πρόβλημα. Όσο προσπαθείς να βάλεις όρια, περνώντας την ημέρα σου λέγοντας άπειρες φορές “όχι”, πέφτεις στις εξής παγίδες.
Δεν “σέβεσαι” την ανάγκη του να μάθει και να αναπτυχθεί
Είσαι μονίμως σε θέση μάχης
Δεν καταλαβαίνει ποιες πράξεις είναι εκτός ορίων. Δεν έχουν όλες οι “κακές” πράξεις την ίδια βαρύτητα.
Τι κάνουμε λοιπόν; Μερικά πρακτικά tips που μπορεί να σας βοηθήσουν!
1. Δώσε στο μωρό σου την ελευθερία να εξερευνήσει με ασφάλεια
Από το να λες όλη την ημέρα “μη” και “όχι”, άσε το μωρό σου να εξερευνήσει μέσα σε ένα ασφαλές πλαίσιο , προλαβαίνοντας επικίνδυνα πράγματα που μπορεί να κάνει. Το πρώτο βήμα είναι να κάνεις το σπίτι σου απόλυτα ασφαλές (baby proof ). Μπορεί να μην μπορείς να το κάνεις σε όλο το σπίτι, μπορείς όμως να περιορίσεις το μωρό σου σε ένα μέρος του σπιτιού που μπορεί να κινηθεί και να παίξει ελεύθερα.
Δες στο παρακάτω βίντεο δικές μου προτάσεις για να κάνεις το σπίτι σου ασφαλές για το μωρό σου
VIDEO
Επίσης τα παιδιά λατρεύουν να παίζουν με παιχνίδια που δεν είναι τα παιχνίδια τους, είναι αντικείμενα του σπιτιού που θα ανακαλύψουν. Αν είναι ασφαλή, γιατί όχι; Για παράδειγμα, κουτάλες και μικρές κατσαρόλες που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να παράξουν ήχους. Ναι! Δημιουργικό, χρήσιμο, ευχάριστο (για το παιδί, όχι για εμάς συμφωνώ!)
2. Οδήγησε το παιδί σου σε μια άλλη δραστηριότητα
Το να οδηγήσεις το μωρό σου σε μια άλλη δραστηριότητα είναι μια φανταστική ιδέα για να το κρατήσεις ασφαλές και να το απομακρύνεις από μια επικίνδυνη σκανταλιά. Η γνωστή μέθοδος του αντιπερισπασμού θα το βοηθήσει να στρέψει αλλού το ενδιαφέρον του, χωρίς όμως να χρειαστεί να το μαλώσουμε και να ανακόψουμε την τάση που έχει να γνωρίσει κάτι καινούριο. Όταν έχετε την ευκαιρία, σας προτείνω να χρησιμοποιείτε αυτή τη μέθοδο!
Ας πάρουμε πάλι το παράδειγμα των βιβλίων. Δεν είσαι πολύ χαρούμενη που το μωρό σου έχει ρίξει κάτω τα βιβλία σου, τα πατάει, πιθανώς σκίζει ή τσαλακώνει σελίδες. Μπορούμε να κάνουμε το εξής “Έχεις περιέργεια για αυτά τα βιβλία, έτσι; Αυτά όμως είναι τα βιβλία της μαμάς. Μπορείς να παίξεις με τα δικά σου βιβλία ή με αυτά τα χαρτιά” (και του δίνουμε τα δικά του βρεφικά, μαλακά βιβλία και κομμάτια χαρτί που μπορεί να σκίσει και να τσαλακώσει)
3. Μην υπερβάλλεις. Εξέτασε ποιες πράξεις είναι πραγματικά “εκτός ορίων”
Το πώς επικοινωνούμε με το μωρό μας έχει τεράστια σημσία, είτε νιώθουμε ότι μας καταλαβαίνει είτε όχι. Στόχος μας δεν είναι να το φοβίσουμε, ούτε να το κάνουμε να αισθανθεί ότι είναι κακό παιδί. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε, όπως λέγαμε πριν, ότι τα παιδιά σε αυτή την ηλικία δοκιμάζουν τα όρια μας. Αν λοιπόν κάνουν κάτι που προκαλέσουν το θυμό ή την έντασή μας, θα προσπαθήσουν να το επαναλάβουν για να το ξαναδοκιμάσουν.
Καλό είναι λοιπόν να μιλάμε σε ήρεμο τόνο και να χρησιμοποιούμε μικρές, σύντομες προτάσεις όταν του μιλάμε, αλλά και να αλλάζουμε τον τόνο της φωνής μας ή να αντιδρούμε πιο έντονα όταν πρόκειται για θέματα ασφάλειας. Και πάλι όμως στόχος δεν είναι να το τρομάξουμε, ούτε να το ντροπιάσουμε, οπότε θεωρώ ότι και εκεί χρειάζεται μια αυτοσυγκράτηση.
Αφήστε που καμιά φορά, όταν μαλώνουμε τα παιδιά μας, αν κάνουμε μετά ένα flash back, μπορεί να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτό που έκανε, δεν ήταν και τόσο κακό! Μήπως μας έφταιγε κάτι άλλο; Μήπως είμαστε εμείς κουρασμένες και στην πραγματικότητα το μόνο που θα θέλαμε τη συγκεκριμένη στιγμή είναι η ησυχία μας; Κατανοητό και δίκαιο, αλλά έχουμε ένα ή δύο μωρά στο σπίτι και αυτό που θέλουμε δεν μπορεί πρακτικά να συμβεί. Άρα λοιπόν αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να διαχωρίσουμε τη δική μας διάθεση από τις όποιες συμπεριφορές του παιδιού, που τελικά μπορεί να μην αξίζουν το “μη” και το “όχι”, γιατί δεν είναι επικίνδυνες για το ίδιο ή για τους άλλους και δεν δείχνουν και κάποια έλλειψη σεβασμού.
Σκέψη: “Ναι μπορεί αυτό το παιχνίδι να μην κατασκευάστηκε για να παίζεται με αυτό τον τρόπο, αλλά και τι πειράζει τελικά…”
Tip: Προσπάθησε να κάνεις ένα pause πριν αντιδράσεις, για να εξετάσεις τη σοβαρότητα της κατάστασης και μετά αντέδρασε.
4. Κάλυψε τις ανάγκες του
Τι είναι πιο βασικό από να εξετάσουμε πρώτα αν ένα παιδί που δεν συμπεριφέρεται σωστά και δοκιμάζει τα όρια μας, έχει κάποιο “άλυτο πρόβλημα; Ξεκίνα από τα βασικά! Δες αν είναι κουρασμένο, αν πεινάει ή θέλει αλλαγή πάνας. Ίσως χρειάζεται την προσοχή σου αλλά δεν ξέρω πως να τη δείξει.
Αυτό που θέλω να πω με τα παραπάνω, και τα ανακάλυψα και εγώ στην πορεία, διαβάζοντας και μεγαλώνοντας τα παιδιά μου, είναι ότι οι συνήθεις μέθοδοι τιμωρίας δεν δουλεύουν όταν θέλεις να βάλεις όρια σε ένα μωρό. Υπάρχουν όμως τρόποι να θέσεις τα περιβόητα όρια, που είναι αναγκαία, σε ένα ασφαλές περιβάλλον, χωρίς υπερβολές και χωρίς να ανακόπτουμε την ανησυχία που έχουν τα παιδιά να ανακαλύψουν τον κόσμο.