Ένα θέμα που απασχολεί πολλούς γονείς και συχνά, επειδή δεν βρίσκουν τον τρόπο, αποφεύγουν ή καθυστερούν να το συζητήσουν με τα παιδιά τους, είναι η σεξουαλικότητα, οι σχέσεις των δύο φύλων αλλά και το σώμα μας και η διαδικασία της τεκνοποίησης.
Πότε πρέπει να τους μιλήσουμε; Σε ποια ηλικία είναι έτοιμα τα παιδιά να καταλάβουν; Ποιος από τους δύο γονείς πρέπει να κάνει αυτή τη συζήτηση; Ο μπαμπάς στο αγόρι και η μαμά στο κορίτσι; Και πώς απαντούμε σε «περίεργες, πονηρές» ερωτήσεις των παιδιών;
Πράγματι για τους περισσότερους γονείς η ιδέα του να κάνουν τέτοιου είδους συζητήσεις με τα παιδιά τους, τους προκαλεί μια αμηχανία και μια συστολή που δεν τους αφήνει να πουν αυτά που θα ήθελαν, αλλά ούτε και να περάσουν τα μηνύματα γύρω από το θέμα, που είναι τόσο σημαντικά για τα παιδιά μας.
Σύμφωνα όμως με τους ειδικούς, είναι όχι απλά σημαντικό, αλλά απαραίτητο, τα παιδιά μας να ενημερωθούν από τους γονείς τους για τα θέματα αυτά από μικρή ήδη ηλικία. Συγκεκριμένα τα παιδιά 5-8 ετών θα πρέπει να γνωρίζουν την ανατομία του ανθρώπινου σώματος συμπεριλαμβανομένων και των αναπαραγωγικών οργάνων. Θα πρέπει να έχουν καταλάβει με ένα απλό αλλά αληθινό τρόπο πώς δημιουργούνται και πώς γεννιούνται τα μωρά και κυρίως είναι σημαντικό να μπορούν να μιλάνε θετικά για το σώμα τους, χωρίς ντροπή ή ενοχή. Το πιο ουσιαστικό σε αυτές τις ηλικίες είναι να ξέρουν τα παιδιά ότι η αγάπη μας κάνει να αισθανόμαστε καλά και ασφαλείς.
Ιδιαίτερα σημαντική ηλικία για συζήτηση και ενημέρωση των παιδιών για το σεξ είναι η προεφηβική (8-11 ετών). Σε αυτή τη φάση τα παιδιά θα πρέπει να είναι εξοικειωμένα με τις διαφορές ανάμεσα στα γυναικεία και τα ανδρικά σώματα, αλλά και με τις σωματικές και ψυχολογικές αλλαγές που μπορεί να φέρει η εφηβεία. Οι γονείς θα πρέπει να συζητήσουν με τα παιδιά τους και να τα προετοιμάσουν για την έμμηνο ρύση και τον εμμηνορροϊκό κύκλο, την ονείρωξη, τον αυνανισμό αλλά και το σεξ σαν πράξη αναπαραγωγής αλλά και ευχαρίστησης.
Μέσα από μια ήρεμη συζήτηση για ένα θέμα που πρέπει να θεωρείται κανονικό και όχι ειδικό, τα παιδιά θα λάβουν σημαντικά μηνύματα σχετικά με την προσωπική υγιεινή, το ασφαλές σεξ και τις μεθόδους αντισύλληψης, αλλά και τους κανόνες της ερωτικής σχέσης, έτσι ώστε να μπορούν να αναγνωρίσουν και να προστατευθούν από κακοποιητικές σχέσεις.
Μπορούμε να κάνουμε την κουβέντα για το σεξ πιο εύκολη;
Μπορούμε, αν ξεκινήσουμε από νωρίς, παρουσιάζοντας το θέμα απλά στα παιδιά μας όταν είναι μικρά. Υπάρχουν πολλά βιβλία σχετικά με το θέμα που απευθύνονται στους γονείς, αλλά και άλλα που παρουσιάζουν το θέμα από την προσχολική ήδη ηλικία στα παιδιά.
Σαν γονείς είναι σημαντικό να ακούμε τα παιδιά, να καταλαβαίνουμε τι πραγματικά θέλουν να μάθουν, να επιβεβαιώνουμε ότι το κατάλαβαν και να τα επιβραβεύουμε για τις ερωτήσεις τους. Και δεν είναι κακό να ντρεπόμαστε ή να μην γνωρίζουμε μια απάντηση! Σημαντικό είναι να ζητήσουμε το χρόνο που χρειαζόμαστε και να επανέλθουμε!
Και για αγόρια και για τα κορίτσια είναι χρήσιμο να ακούσουν τις απόψεις των ενηλίκων και των δύο φύλων. Μέσα έξαλλου από τη συζήτηση περνάμε τις οικογενειακές μας αξίες. Και για τις δύσκολες στιγμές καλό είναι να διατηρούμε το χιούμορ μας και να έχουμε μια έτοιμη ατάκα που θα μας δώσει λίγο χρόνο!
Βασισμένο στη διάλεξη της Νιόβης Μιχαλοπούλου, Psy.D. Κλινικής Ψυχολόγου