Τι είναι τα γλυκαντικά;
Με τον όρο γλυκαντικά ή με τον συνώνυμο «γλυκαντικές ουσίες», αναφερόμαστε στο σύνολο των πρόσθετων ουσιών, που μπορεί να είναι είτε φυσικής είτε συνθετικής προέλευσης και προστίθενται στα τρόφιμα, ώστε να τους προσδώσουν γλυκιά γεύση.
Τα συνηθέστερα φυσικά γλυκαντικά, που χρησιμοποιούμε στο σπίτι μας είναι το μέλι, το πετιμέζι και φυσικά η ζάχαρη.
Πόσο ασφαλής είναι όμως η χρήση τους από την έγκυο;
Ας εξετάσουμε την ασφάλεια καθενός από αυτά ξεχωριστά:
Πετιμέζι
Το πετιμέζι είναι μία παχύρευστη γλυκαντική ουσία, η οποία παρασκευάζεται από το μούστο των σταφυλιών, δηλαδή από το χυμό, που προέρχεται από τη σύνθλιψη των σταφυλιών. Το χρώμα του μούστου εξαρτάται από τα συστατικά του φλοιού του καρπού και του κλήματος.
Προκειμένου να παραχθεί το πετιμέζι, ο μούστος υπόκειται καταρχάς σε ζύμωση και στη συνέχεια σε βράση.
Μία από τις ουσίες, που περιέχουν τα σταφύλια και κατ’ επέκτασιν το πετιμέζι, είναι η Ρεσβερατρόλη (Resveratrol). Η ουσία αυτή θεωρείται αντιοξειδωτικός παράγων. Στοιχεία καταδεικνύουν, πως η Ρεσβερατρόλη ενδέχεται να έχει προστατευτική δράση έναντι των αγγείων, της καρδιάς και του εγκεφάλου.
Φαίνεται εξάλλου, πως η κατανάλωσή της εμπλέκεται και στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα και κατ’ επέκτασιν και στην πρόληψη του διαβήτη.
Ανησυχίες για την κατανάλωση Ρεσβερατρόλης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνη ηγέρθησαν το 2014. Τότε δημοσιεύθηκε μία μελέτη σε πιθήκους. Οι συντάκτες της μελέτης αυτής, αν και αποδέχονταν την ευεργετική επίδραση της συγκεκριμένης ουσίας στην υγεία της εγκύου, διαπίστωσαν, πως η κατανάλωσή της συνδεόταν με ενδεχόμενες αλλαγές στη διαμόρφωση του εμβρυϊκού παγκρέατος. Οι αλλαγές αυτές χαρακτηρίστηκαν «ανησυχητικές».
Εδώ θα ήταν χρήσιμο να σημειώσουμε, πως στα πλαίσια της μελέτης αυτής χορηγήθηκαν συστηματικά συμπληρώματα διατροφής περιέχοντα Ρεσβερατρόλη. Επομένως, η προσληφθείσα ποσότητα της ουσίας αυτής απείχε παρασάγγας από την ποσότητα, που λαμβάνεται μετά από την περιστασιακή βρώση σταφυλιών ή προϊόντων επεξεργασίας τους, όπως είναι το πετιμέζι.
Σε κάθε περίπτωση, το 2018 δημοσιεύθηκε άλλη επιστημονική μελέτη, της οποίας τα στοιχεία ήταν «καθησυχαστικά», εις ό,τι αφορά την πρόσληψη Ρεσβερατρόλης κατά τη διάρκεια της κύησης.
Μέλι
Είναι γνωστό, πως το δεν συνιστάται να δίνεται μέλι στα νεογνά. Η απαγόρευση αυτή συνδέεται με τις αυξημένες πιθανότητες το νεογνό να προσβληθεί, αφού του χορηγηθεί μέλι, από μία εξαιρετικά σοβαρή μορφή τροφικής δηλητηρίασης, που ονομάζεται αλλαντίαση (botulism).
Ο γενεσιουργός παράγων της αλλαντίασης είναι μία τοξίνη, που παράγεται από το μικρόβιο Κλωστρίδιο της Αλλαντίασης (Clostridium Botulinum). Το μικρόβιο αυτό αναπτύσσεται σε τροφές, κατά τη συσκευασία ή τη συντήρηση των οποίων δεν τηρήθηκαν οι απαιτούμενοι κανόνες υγιεινής.
Η τοξίνη του μικροβίου αυτού συγκαταλέγεται στις νευροτοξίνες και – όπως άλλωστε υποδηλώνει και το όνομά της – προσβάλλει το νευρικό σύστημα.
Το πεπτικό σύστημα του νεογνού δεν έχει ακόμα εποικισθεί από τους μικροοργανισμούς, που φυσιολογικά ενδημούν εκεί και το προστατεύουν από τις εντερικές λοιμώξεις, δηλαδή η εντερική του χλωρίδα δεν είναι επαρκώς αναπτυγμένη. Για το λόγο αυτό το νεογνό παρουσιάζει αυξημένη ευαισθησία απέναντι στο Κλωστρίδιο της Αλλαντίασης, εν αντιθέσει με τον ενήλικα, του οποίου η εντερική χλωρίδα είναι «ώριμη» και σε θέση να αντιμετωπίσει ενδεχόμενη λοίμωξη από το μικρόβιο αυτό.
Σε κάθε περίπτωση, καναδική μελέτη του 2010 ήρθε να «βάλει τα πράγματα στη θέση τους», αφού κατέληξε στο συμπέρασμα, πως η κατανάλωση μελιού από την έγκυο δεν συνδέεται με ουσιώδεις κινδύνους ούτε για την ίδια, αλλά ούτε και για το μωρό της.
Ζάχαρη
Η κατά τεκμήριο πιο συνηθισμένη «οικιακή» γλυκαντική ουσία είναι η ζάχαρη.
Η ημερήσια κατανάλωση ζάχαρης συνιστάται σύμφωνα με τις οδηγίες του Πανεπιστημίου του Κολοράντο(Colorado State University) να μην υπερβαίνει τα 25 γραμμάρια. Τα 25 γραμμάρια ζάχαρης αντιστοιχούν σε περίπου 6 κουταλάκια του γλυκού.
Η ποσότητα αυτή ίσως σε κάποιους να φανεί υπερβολική. Όμως υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι εν γνώσει τους φθάνουν να καταναλώσουν 6 ή και περισσότερα κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη.
Χρησιμοποιούμε συνειδητά τη φράση «εν γνώσει τους», διότι θέλουμε να υπογραμμίσουμε, πως στα τρόφιμα, που καθημερινά καταναλώνουμε, εντοπίζεται και «κρυμμένη» ζάχαρη, την οποία λαμβάνουμε εν αγνοία μας. Όμως η «κρυμμένη» αυτή ζάχαρη συνυπολογίζεται στην ημερήσια κατανάλωση της γλυκαντικής αυτής ουσίας.
Η «κρυμμένη» αυτή ζάχαρη μάλιστα δεν εντοπίζεταιμόνο στους «συνήθεις υπόπτους», δηλαδή στα γλυκά και στα γλυκίσματα, αλλά και σε σάλτσες για σαλάτα, στο γιαούρτι και φυσικά σε κάποια αναψυκτικά. Ο μόνος αξιόπιστος τρόπος, για να διαμορφώσει κάποιος μία εικόνα της ποσότητας ζάχαρης, που καταναλώνεικαθημερινά, είναι ο έλεγχος του πίνακα των συστατικών, που ανευρίσκεται σε όλες τις συσκευασίες τροφίμων.
Μάλιστα, η υπερβολική κατανάλωση αναψυκτικών περιεχόντων ζάχαρη έχει συνδεθεί σύμφωνα με μία μελέτη του 2014 με αύξηση των πιθανοτήτων για πρόωρο τοκετό.
Επιπροσθέτως, οι συντάκτες μίας άλλης μελέτης του 2018 κατέληξαν στο συμπέρασμα, πως η υπερβολική κατανάλωση ζαχαρούχων αναψυκτικών από την έγκυο, έχει δυσμενείς συνέπειες, όσον αφορά τις μαθησιακές ικανότητες του παιδιού, που θα γεννηθεί. Τουναντίον, στοιχεία, που προέκυψαν από τη συγκεκριμένη μελέτη, φαίνεται, πως επιβεβαιώνουν συμπεράσματα προγενέστερης μελέτης, σύμφωνα με την οποία η εντός λογικού πλαισίου κατανάλωση φρούτων από την έγκυο συνδέεται με βελτίωση των διανοητικών δεξιοτήτων του παιδιού, που θα γεννηθεί.
Όχι υπερβολές…
Η αρχαία και διαχρονική ρύση «παν μέτρον άριστον» ισχύει και για την κατανάλωση γλυκαντικών ουσιών από την έγκυο (αλλά και από όλους μας).
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην «ετυμηγορία» του «αδέκαστου κριτή»: της ζυγαριάς! Η υπερβολική κατανάλωση γλυκαντικών συνδέεται με υπερβολική πρόσληψη βάρους, η οποία κάθε άλλο παρά επιθυμητή είναι κατά την εγκυμοσύνη.
Βέβαια, αν έχετε διαγνωσθεί με διαβήτη ή αν είστε ήδη παχύσαρκη, η κατανάλωση των γλυκαντικών αυτών ουσιών δεν ενδείκνυται!
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!