Οι βασικοί κανόνες της Γραμματικής και τα σημεία στίξης είναι από τα πιο σημαντικά κομμάτια που πρέπει ένα παιδί να εκπαιδευτεί για τη σύνταξη της έκθεσης. Ας δούμε, λοιπόν πώς μπορεί να γίνει αυτό.
- Πρώτα, εξηγούμε στο παιδί τι είναι το ουσιαστικό, το άρθρο, το επίθετο, το ρήμα και το επίρρημα και ποια η χρήση τους μέσα στην πρόταση, με παραδείγματα.
Παράδειγμα:
Το ουσιαστικό φανερώνει έναν άνθρωπο, ένα ζώο, ένα αντικείμενο και ένα μέρος (βάζουμε διάφορες εικόνες). Το ρήμα δηλώνει κίνηση (βάζουμε εικόνες). Το επίθετο χαρακτηρίζει το ουσιαστικό. Το επίρρημα δηλώνει χρόνο (πότε;), τρόπο (πώς;), τόπο (πού;), ποσό (πόσο;) και μπαίνει μετά το ρήμα.
- Εξηγούμε στο παιδί πως η πρόταση ξεκινάει με κεφαλαίο γράμμα. Στην αρχή κάθε πρότασης, βάζουμε ένα τρίγωνο, για να θυμηθεί το παιδί τον κανόνα.
- Εξηγούμε στο παιδί πως η πρόταση τελειώνει με κάποιo από τα σημεία στίξης (τελεία, ερωτηματικό, θαυμαστικό). Τα βάζουμε στο τέλος της πρότασης, με κόκκινομολύβι.
- Εξηγούμε στο παιδί για την έννοια των εισαγωγικών («,») μέσα στο κείμενο.
- Βρίσκουμε το θέμα.
- Κόβουμε κάρτες από χαρτόνια, διαφόρων χρωμάτων. Γράφουμε μια στήλη με λέξεις που σχετίζονται με το θέμα και ζητάμε από το παιδί να επιλέξει αυτές που του αρέσουν.
- Αναγνωρίζει τις λέξεις, αν είναι ουσιαστικά, ρήματα, επίθετα, επιρρήματα και τις γράφει στις κάρτες, π.χ. στις γαλάζιεςκάρτες γράφει τα ουσιαστικά, στις πράσινεςτα ρήματα, στις κόκκινεςτα επίθετακαι στις κίτρινεςτα επιρρήματα.
- Ζητάμε από το παιδί να διαλέξει, τυχαία, κάποιες κάρτες και με αυτές κάνει προτάσεις, προφορικώς. Μπορεί, αν θέλει να τις μαγνητοφωνήσει, ώστε όταν φτάσει η ώρα της έκθεσης, να μπορεί να ανακαλέσει τις προτάσεις και να τις τοποθετήσει μέσα στο κείμενο.
- Με τη χρήση της πλαστελίνης, ζητάμε από το παιδί να πλάσει τα πιο σημαντικά σημεία στίξης (τελεία, κόμμα, θαυμαστικό). Αφού τα πλάσει, τα κολλάει σε χαρτόνι και γράφει την ονομασία τους.
- Με τη δική μας βοήθεια, το παιδί ξεκινάει να σχηματίζει προτάσεις και να τις χρησιμοποιεί μέσα στο κείμενο. Κάθε φορά που είναι να ξεκινήσει μια πρόταση, βάζουμε το τρίγωνο για να του υπενθυμίσουμε το κεφαλαίο. Το παροτρύνουμε να χρησιμοποιεί επίθετα και επιρρήματα, ώστε να μεγαλώσει τις προτάσεις του.
- Κάθε φορά που ολοκληρώνει την πρόταση, συμβουλεύεται τις καρτέλες με τα σημεία στίξης, αν ανάλογα με το ύφος της πρότασης έχει χρησιμοποιήσει τα κατάλληλα σημεία στίξης.
- Τέλος, ελέγχει το κείμενο με τις κάρτες Κ.Ο.Σ.Ο (Κεφαλαίο, Οργάνωση, Σημεία στίξης, Ορθογραφία).