Η άποψη πως η κατάσταση της ψυχής του ατόμου αντανακλά στην σωματική του υγεία δεν είναι καινοφανής. Η πίστη αυτή, η οποία ήταν αποδεκτή σε όλον τον αρχαίο ελληνικό κόσμο αποκρυσταλλωνόταν στο γνωστό ρητό «νοῦς ὑγιής ἐν σώματι ὑγιεῖ». Η άποψη αυτή βρίσκει όλο και περισσότερους θιασώτες και στη σύγχρονη εποχή, καθότι όλο και περισσότερα στοιχεία ανακύπτουν, που να την επιβεβαιώνουν. Ισχύει όμως και η θεωρία πως η ψυχική κατάσταση της γυναίκας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη του εμβρύου, αλλά και την εν γένει εξέλιξη της κύησης;
Τα στοιχεία, τα οποία τείνουν να επιβεβαιώσουν τη σχέση της ψυχικής κατάστασης της εγκύου με την εξέλιξη της κύησης και την ανάπτυξη του εμβρύου αυξάνονται σταθερά.
Είναι γεγονός, πως κατά τη γέννησή μας όλοι μας φέρουμε ένα «γονιδιακό υπόδειγμα». Το υπόδειγμα αυτό βρίσκεται κωδικοποιημένο στα γονίδιά μας και καθορίζει αφενός τη σωματική μας ανάπτυξη, αφετέρου την ψυχική και πνευματική μας εξέλιξη. Το «υπόδειγμα» αυτό έχει το δικό του ειδικό βάρος, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι ο μοναδικός καθοριστικός παράγων σε ό,τι αφορά την πρόοδο της κύησης, αλλά και την ανάπτυξη του εμβρύου. Αυτή καθεαυτή η ανάπτυξή μας εξαρτάται κατά βάση από την αλληλεπίδραση του υποδείγματος αυτού με το περιβάλλον, μέσα στο οποίο αναπτυσσόμαστε ως έμβρυα.
Το έμβρυο μεγαλώνει μέσα στην ενδομητρική κοιλότητα. Οι συνθήκες, που θα συναντήσει στο περιβάλλον αυτό και θα καθορίσουν την ανάπτυξή του, φαίνεται πως εξαρτώνται και από την ψυχική κατάσταση της εγκύου.
Κλασσικά παραμένουν τα αποτελέσματα μίας μελέτης κατά τη διάρκεια του «Ολλανδικού Λιμού» το 1944 σε γυναίκες, οι οποίες τότε κυοφορούσαν. Τα παιδιά των γυναικών αυτών εμφάνιζαν αυξημένες πιθανότητες να διαγνωστούν με μαθησιακές δυσκολίες και με ψυχικές ασθένειες. Το φαινόμενο αυτό αποδόθηκε από του ερευνητές τόσο στην ανεπαρκή λήψη θρεπτικών ουσιών, αφού η θερμιδική αξία των ημερήσιων γευμάτων κυμαινόταν μεταξύ των 500 και 1500 θερμίδων, όσο και στο αυξημένο άγχος, το οποίο, όπως ήταν αναμενόμενο, οι γυναίκες αυτές βίωναν κατά τη διάρκεια της κύησης σε καθημερινή βάση.
Από τότε, η επιρροή της ψυχικής κατάστασης της εγκύου στο έμβρυο έχει επιβεβαιωθεί και από άλλες μελέτες. Φαίνεται, πως όταν η κυοφορούσα εμφανίζει έντονο άγχος, αυξάνονται οι πιθανότητες το μωρό, που θα γεννηθεί, να παρουσιάσει σε ύστερο χρόνο προβλήματα συμπεριφοράς, αλλά και συναισθηματικά προβλήματα.
Κάποιοι μελετητές εξάλλου παρατήρησαν, πως το έμβρυο δεν παρουσιάζει τον αυτό βαθμό «ευαισθησίας» σε όλα τα στάδια της κύησης. Έτσι αν η μητέρα βιώσει έντονη ψυχική πίεση κατά τα τελευταία στάδια της κύησης, αυξάνονται σε κάποιο βαθμό οι πιθανότητες να εμφανίσει το παιδί αργότερα δυσκολίες στη συγκέντρωση.
Όταν η έγκυος βιώνει ψυχολογική πίεση, το σώμα της εκλύει διάφορες ουσίες και ορμόνες, οι οποίες ενδέχεται να διαπερνούν τον πλακούντα και να φτάνουν στο έμβρυο. Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε σε καμία περίπτωση την πιθανότητα, οι ουσίες και οι ορμόνες αυτές να ασκούν επιρροή στον τρόπο, που το παιδί αργότερα θα εξελιχθεί τόσο ψυχικά, όσο και πνευματικά.
Επιπρόσθετα, φαίνεται πως κάποιες από τις ουσίες και τις ορμόνες αυτές συνδέονται και με την επιβράδυνση της ανάπτυξης του εμβρύου εντός της μήτρας, καθότι ενδέχεται να προκαλούν σύσπαση των αγγείων, που αιματώνουν τη μήτρα. Έτσι καταρχήν μειώνεται η παροχή αίματος στο έμβρυο και στη συνέχεια επιβραδύνεται και η ανάπτυξή του.
Αξίζει τον κόπο να αναφερθούμε και στη δράση της ορμόνης Κορτικοεκλυτίνης (Corticotropin-releasing hormone/ CRH). Η ορμόνη αυτή εκλύεται από τον πλακούντα, όταν η μητέρα βιώνει ψυχική ένταση. Η έκλυσή της ενδέχεται να προκαλεί αύξηση των πιθανοτήτων για πρόωρο τοκετό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την περαιτέρω σωματική, ψυχική και πνευματική ανάπτυξη του νεογνού.
Η ψυχική κατάσταση της εγκύου φαίνεται πως επηρεάζει την ανάπτυξη του εμβρύου. Εντούτοις, η επιρροή αυτή δεν πρέπει να υπερτονιστεί, αφού το πραγματικό της εύρος σε καμία περίπτωση δεν έχει ακόμα διασαφηνισθεί.
Συνεπώς δεν συντρέχει κανένας λόγος η έγκυος να επιβαρυνθεί με την ενοχή, πως το άγχος, που αισθάνεται και φυσικά δεν δύναται να ελέγξει, ενδέχεται να βλάψει το μωρό της! Δεν πρέπει άλλωστε να ξεχνάμε πως το άγχος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι ως ένα βαθμό αναμενόμενο και φυσιολογικό.
Είναι αρκετό, προκειμένου να προστατευθεί κατά το δυνατόν η ψυχική υγεία της εγκύου, αυτή να ενθαρρύνεται να εκφράζει τις ανησυχίες της και τα άγχη της τόσο στον ιατρό της, όσο φυσικά και στους οικείους της.
Δείτε ΕΔΩ σε ποιο στάδιο της κύησης βρίσκεστε!
Μπορείτε να διαβάσετε και άλλα άρθρα του Δρ Μενέλαου Λυγνού στην προσωπική του σελίδα.