Μπορεί για εμάς οι σύνθετες προτάσεις να μην ενέχουν καμία δυσκολία, δεν σημαίνει όμως ότι ισχύει το ίδιο και για τα παιδάκια μας που τώρα μαθαίνουν να τις φτιάχνουν. Δείτε εδώ πώς με έναν διασκεδαστικό τρόπο μια απλή πρόταση θα γίνει σύνθετη και όλα τα σύνθετα ξαφνικά θα γίνουν τόσο απλά!
Η απλή πρόταση είναι η πρόταση που έχει ένα υποκείμενο, ένα ρήμα, ένα αντικείμενο ή ένα κατηγορούμενο.
Η σύνθετη πρόταση είναι η πρόταση που μπορεί να έχει περισσότερα υποκείμενα, ρήματα, αντικείμενα ή υποκείμενα.
Φτιάχνοντας μια σύνθετη πρόταση, μπορούμε να προσθέσουμε επιθετικούς και επιρρηματικούς προσδιορισμούς.
Παρακάτω περιγράφεται ένας ενδεικτικός και ευχάριστος τρόπος για να βοηθήσουμε το παιδί να μάθει να φτιάχνει σύνθετες προτάσεις.
Υλικά:
Πολύχρωμα χαρτόνια
Λευκά χαρτόνια
Μαύρο μαρκαδόρο
Μπλε μαρκαδόρο
Εικόνες
Βιβλία
Περιοδικά
Ψαλίδι
Κόλλα
Τι κάνουμε:
- Βρίσκουμε μια σύνθετη πρόταση από τα βιβλία ή τα περιοδικά (ανάλογα με την ηλικία και την αναγνωστική ικανότητα του παιδιού) και την κυκλώνουμε.
- Ζητάμε από το παιδί να τη διαβάσει, π.χ.)
Ο Πέτρος και ο Κώστας κλωτσάνε και πετάνε την μπάλα και το τόπι.
- Στο λευκό χαρτόνι, το παιδί ζωγραφίζει το νόημα της πρότασης.
- Παίρνουμε τα πολύχρωμα χαρτόνια και τον μαύρο μαρκαδόρο.
- Για τα άρθρα, επιλέγουμε π.χ.) το γαλάζιο χαρτόνι, τα γράφουμε, τα βάζουμε σε πλαίσιο και τα κόβουμε.
- Ακολουθούμε τα ίδια βήματα για τα ουσιαστικά, τα ρήματα και το σύνδεσμο ¨και¨.
- Ανακατεύουμε τις κάρτες και τις βάζουμε μπροστά στο παιδί.
- Ζητάμε από το παιδί, έχοντας μπροστά του τη ζωγραφιά, να τοποθετήσει τις κάρτες σε σειρά, ώστε να σχηματίσει τη σύνθετη πρόταση.
- Αφού ολοκληρώσει την πρόταση, την τοποθετεί κάτω από τη ζωγραφιά του.
- Παίρνουμε δύο διαφορετικών χρωμάτων χαρτόνια και με μαύρο μαρκαδόρο γράφουμε επιθετικούς και επιρρηματικούς προσδιορισμούς (για αρχή, 1-2).
- Π.χ.) Ο έξυπνος Πέτρος και ο πονηρός Κώστας κλωτσάνε και πετάνε την άσπρη μπάλα και το κίτρινο τόπι δυνατά και μακριά.
- Πάνω σε κίτρινο χαρτόνι γράφουμε τις ερωτήσεις,
Τι είναι; + ουσιαστικό (π.χ. Τι είναι ο Πέτρος ή η μπάλα;) και
Πώς; + ρήμα + αντικείμενο (π.χ. Πώς κλωτσάνε και πετάνε την μπάλα;)
και ζητάμε από το παιδί να απαντήσει στις ερωτήσεις.
- Το παιδί τοποθετεί αυτές τις κάρτες στην κατάλληλη θέση της πρότασης.
- Κολλάει ολοκληρωμένη την πρόταση κάτω από τη ζωγραφιά του.
- Τέλος, με τον μπλε μαρκαδόρο, κάνει τη συντακτική ανάλυση της πρότασης
( Υ. + Επιθ. Προσδ. + Ρ. + Α. + Επιρρ. Προσδ.)
Μερικές ακόμα ιδέες:
- Μπορούμε να βρούμε μια εικόνα από ένα βιβλίο ή ένα περιοδικό, που να εμπεριέχει αρκετά στοιχεία, και να ζητήσουμε από το παιδί να σκεφτεί και να φτιάξει μόνο του μια σύνθετη πρόταση.
- Ακολουθούμε τις ερωτήσεις Ποιος; Τι κάνει; Τι; και τις ερωτήσεις Τι είναι; Πώς; ώστε να ενθαρρύνουμε το παιδί στη σύνθεση της πρότασης.
- Αφού το παιδί βρει την πρόταση, προφορικώς, τότε ακολουθεί ακριβώς την παραπάνω διαδικασία.
- Αν το παιδί δυσκολευτεί στη σειρά των λέξεων, για να σχηματίσει την πρόταση, τότε μπορούμε να σχεδιάσουμε σκαλοπάτια και δίπλα από κάθε σκαλί να βάλει την κατάλληλη κάρτα και στο κάτω μέρος να γράψει ολόκληρη την πρόταση.
Καλή διασκέδαση!