Όταν ήμουν έγκυος στα δίδυμα αγόρια μου και με το άγχος του αγνώστου που ερχόταν εις διπλούν στη ζωή μου, θυμάμαι πολλές φορές να ρωτάω τον εαυτό μου πώς θα τα καταφέρω σε σχέση με το τάισμα, τον ύπνο τους, το ταυτόχρονο κλάμα τους. Ποτέ όμως δεν προβληματίστηκα για το πώς θα διαχειριστώ ταυτόχρονα δύο νήπια που προσπαθούν να γνωρίσουν τον εαυτό τους και τον κόσμο, δοκιμάζοντας καθημερινά τα όρια μου. Λάθος αν με ρωτάς! Αυτή είναι τελικά η μεγαλύτερη πρόκληση, αυτό που πρέπει να προβληματίζει κάθε μέλλουσα μαμά. Γιατί όλα τα άλλα λύνονται αργά ή γρήγορα. Αυτό όμως;
Νομίζω ότι όλοι έχουμε στο μυαλό μας πως η προνηπιακή ηλικία, εκεί από τα 2 και μετά, δεν είναι ακριβώς “παιχνιδάκι” όταν έχεις ένα παιδί. Σκέψου όταν έχεις δύο!
Αν ρωτήσεις δέκα μαμάδες διδύμων, ποια ήταν η πιο δύσκολη φάση, η βρεφική ή η νηπιακή, θα δεις ότι μπορεί οι περισσότερες να αισθανόμαστε μεγαλύτερη σωματική κούραση τον πρώτο χρόνο, τελικά όμως οι αντοχές μας μειώνονται αισθητά στη νηπιακή ηλικία. Προσωπικά προτιμώ τη βρεφική φάση, και ας έχει ξενύχτια, άγχος, άγνωστα μονοπάτια. Από την εμπειρία τριών παιδιών, συμπεριλαμβανομένων και διδύμων, πιστεύω ότι η προνηπιακή φάση, τα γνωστά terrible twos, μπορεί να βγάλει στην επιφάνεια ίσως όχι και τον καλύτερο εαυτό της κάθε μαμάς…
Τι είναι όμως αυτό που κάνει αυτή την περίοδο τόσο απαιτητική; Τα νήπια ανυπομονούν να δοκιμάσουν τα όρια τους (ναι ξέρω, φαίνεται ότι δοκιμάζουν τα δικά σου!) χωρίς να έχουν ακόμη την ικανότητα να το επικοινωνήσουν ξεκάθαρα σε εμάς. Μαθαίνουν να είναι σιγά σιγά πιο αυτάρκεις και ανεξάρτητα (πόσες φορές ακούς το “εγώ, μόνος μου!” μέσα στην ημέρα;), ακόμη και αν αναπτυξιακά δεν μπορούν ακόμα να καταφέρουν κάποια πράγματα. Και όπως γνωρίζει κάθε μαμά διδύμων, τα δίδυμα έχουν το καθένα τη δική του agenda! Και φυσικά, όταν πας να συνετίσεις το ένα παιδί, το άλλο κάνει ακριβώς αυτό που έχεις πει στο άλλο να μην κάνει. Είμαι σίγουρη ότι σου έχει ήδη συμβεί αρκετές φορές!
Επίσης, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα παιδιά, αλλά και τα αδέρφια διαφορετικής ηλικίας, τα δίδυμα αναπτύσσονται σχεδόν παράλληλα, πράγμα που σημαίνει πως φτάνουν την ίδια περίοδο της ζωής τους στα διάφορα αναπτυξιακά ορόσημα. Αλήθεια, το να μεγαλώνεις δίδυμα νήπια μοιάζει πολλές φορές σαν μια non stop μάχη που πολλές φορές αισθάνεται ότι χάνεις…
Και φυσικά η περίοδος αυτή μπορεί εύκολα να διαταράξει την ισορροπία της οικογενειακής μας ζωής.
Κανόνας τη δική μου αναδρομή σε εκείνα τα χρόνια, μπορώ να πω με σιγουριά ότι έκανα λάθη με τα δικά μου δίδυμα. Τα είδη λαθών που λέω ότι σίγουρα θα απέφυγα αν έπρεπε να ξαναπεράσω αυτή τη φάση. Αυτά που στην αρχή φαίνονται σωστά, αλλά μετά από λίγο καταλαβαίνεις ότι ήταν όλο λάθος!
Αυτά είναι μερικά από τα συνηθέστερα λάθη που κάνουμε όλοι οι γονείς με τα νήπια δίδυμα μας:
ΛΑΘΟΣ #1: Δεν έχω ξεκάθαρους, συνεπείς κανόνες
Τα νήπια θέλουν να δοκιμάσουν τα όριά τους και κατά συνέπεια τα δικά σου. Τα δίδυμα πολλές φορές και τα μεταξύ τους όρια. Είναι πολύ σημαντικό να έχεις ξεκάθαρους κανόνες που να ταιριάζουν στη δική σου οικογένεια, Σημαντικότερο είναι όμως να τους τηρείς. Αλλιώς μην τους βάζεις. Και κυρίως μην τους λες!
Έχεις για παράδειγμα έναν κανόνα για το ότι “δεν χτυπάμε”. Τέλεια, πρέπει λοιπόν ο κανόνας αυτός να ισχύει πάντα, είτε μαλώνουν, είτε παίζουν, να ισχύει και για τα δύο παιδιά, και να τίθενται σε εφαρμογή οι συνέπειες που έχεις θέσει για την παραβίαση αυτού του κανόνα.
Ατάκες του τύπου “στο λέω για τελευταία φορά” (είναι πολλές τελικά οι τελευταίες φορές…), “δεν θα φας παγωτό” (αλλά τρώει γιατί έκανε έναν χαμό), “θα πας στο δωμάτιό σου να σκεφτείς” (σκέφτηκε στο ένα λεπτό άρα βγήκε), δεν πιάνουν! Για σένα, γιατί για τα παιδιά πιάνουν μια χαρά. Γιατί καταλαβαίνουν ότι οι κανόνες είναι για να σπάνε εύκολα και γρήγορα και γίνονται συνήθειες.
Οι συνήθειες χτίζονται με την επανάληψη. Άρα λοιπόν με σαφείς και επαναλαμβανόμενους κανόνες μπορούμε να βάλουμε ασφαλή όρια για τα παιδιά μας. Μην τα παρατήσεις αν δεν δουλέψει τις πρώτες φορές. Είναι άδικο εξάλλου να περιμένουμε από τα παιδιά να μάθουν κάτι αμέσως.
ΛΑΘΟΣ #2: Αναγκάζω τα δίδυμα να μοιράζονται
Σε σύγκριση με τα άλλα παιδιά, τα δίδυμα είναι πολύ πιθανό να τσακώνονται για το ίδιο πράγμα, για το ίδιο παιχνίδι. Δεν έχει καμία σημασία αν έχεις αγοράσεις τα ίδια αυτοκινητάκια και για τους δύο. Θα βρουν έναν τρόπο να τσακωθούν για το ίδιο!
Οι γονείς, προσπαθώντας να μάθουμε στα παιδιά μας την αξία του να μοιράζονται, πολλές φορές τα πιέζουμε να μοιραστούν πράγματα. Πολλές φορές αναγκάζουμε ένα από τα δίδυμα να εγκαταλείψει ένα παιχνίδι με το οποίο παίζει πολύ ωραία, απλά γιατί το άλλο γκρινιάζει έντονα και το διεκδικεί.
Το πρόβλημα είναι ότι με αυτό τον τρόπο, που προφανώς δεν το συνειδητοποιούμε, δεν σεβόμαστε την επιθυμία του παιδιού μας να ασχοληθεί, να ανακαλύψει κάτι καινούριο. Του μαθαίνουμε πως πρέπει να εγκαταλείψει κάτι που του αρέσει πολύ, επειδή το θέλει κάποιος άλλος. Και μαθαίνουμε στο άλλο παιδί ότι μπορεί να πετυχαίνει ότι θέλει με την γκρίνια και το κλάμα.
Εδώ λοιπόν πρέπει να χρησιμοποιήσεις την κρίση σου. Αν βλέπεις ότι ένα από τα δίδυμα έχει μονοπωλήσει ένα παιχνίδι ή μια δραστηριότητα, τότε ναι, μπορείς να του μάθεις πώς να το μοιράζεται και να παίζει με το αδερφάκι του. Αλλά με σεβασμό, δίνοντας ένα χρονικό περιθώριο για να το κάνει, χωρίς βία και χωρίς να γίνεται τη στιγμή που το άλλο παιδί ουρλιάζει.
Σε κάποιες περιπτώσεις, όταν διεκδικούν το ίδιο και τα δύο παιδιά, ένα χρονόμετρο μπορεί να βοηθήσει, έτσι ώστε το κάθε παιδί να έχει τη σειρά του. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά ξέρουν ότι θα απολαύσουν το παιχνίδι τους για ίσο χρόνο, χωρίς να χρειάζεται να το διεκδικήσουν από το αδερφάκι τους.
ΛΑΘΟΣ #3: Λέω στα παιδιά να σταματήσουν να κλαίνε
Η αλήθεια είναι ότι το κλάμα κάποιου άλλου πάντα μας δημιουργεί μια διάθεση να το σταματήσουμε. Πάντα όταν ακούμε ένα μωρό να κλαίει, τρέχουμε να το παρηγορήσουμε. Όταν τα δίδυμα παιδιά μας τσακώνονται μεταξύ τους, κάνουμε ότι μπορούμε για να το σταματήσουμε. Ναι, πρέπει να παραδεχτούμε πως το κλάμα ενός παιδιού είναι πολλή φασαρία… πόσο μάλλον δύο παιδιών μαζί!
Αλλά σκέψου το μήνυμα που στέλνουμε στα παιδιά μας όταν προσπαθούμε να σταματήσουμε το κλάμα τους όσο πιο γρήγορα γίνεται. Ουσιαστικά αρνούμαστε φυσιολογικά συναισθήματα που όλοι νιώθουμε. Το να αποκαταστήσουμε την ηρεμία γίνεται τελικά προτεραιότητα μας, αντί να επιτρέψουμε στα παιδιά να εκφράσουν τα συναισθήματα τους.
Να σας πω κάτι; Το κλάμα δεν είναι κακό. Αρκεί να δίνουμε στα παιδιά ένα ασφαλές πλαίσιο για να μπορούν να εκφραστούν.
Την επόμενη φορά που το ένα ή και τα δύο παιδιά κλαίνε, αποδέξου το ως κάτι φυσικό που απλά συμβαίνει. Δώσε στα παιδιά μια αγκαλιά και θα δεις ότι σιγά σιγά το κλάμα θα μαλακώσει. Και μην πεις ότι θα σκεφτούν “α, αυτό είναι ωραίο. Θα χτυπήσω ξανά τον αδερφό μου γιατί έτσι η μαμά θα με πάρει πάλι αγκαλιά”. Το δίδαγμα θα έρθει αργότερα όταν τα παιδιά είναι πιο ήρεμα και πιο δεκτικά στο να ακούσουν (προφανώς δεν μπορούν να ακούσουν όταν κλαίνε και τα δύο υστερικά).
Θα μου πεις, δεν παλεύεται εύκολα το κλάμα δύο μωρών. Ναι, είναι αγχωτικό. Αλλά είναι και φυσιολογικό και είναι τελικά πιο πιθανό να τους κάνεις να ηρεμήσουν με αυτόν τον τρόπο παρά αν αναστατωθείς και με άγχος προσπαθείς να σταματήσεις το κλάμα.
Λάθος #4: Τα δίδυμα μου παίζουν συνέχεια μαζί
Εάν εκτός από δίδυμα, έχεις και άλλα παιδιά διαφορετικών ηλικιών, πιθανότατα έχεις διαπιστώσει ότι τα δίδυμα έχουν την τάση να παίζουν μεταξύ τους περισσότερο από άλλα αδέρφια. Αυτό είναι απόλυτα αναμενόμενο, αφού έχουν την ίδια ηλικία και, σε αυτή την ηλικία, συνήθως τα ίδια ενδιαφέροντα.
Ας είμαστε ειλικρινείς! Είναι ιδιαίτερα δελεαστικό καθώς μεγαλώνουν τα δίδυμα παιδιά να ασχολούνται το ένα με το άλλο. Δυστυχώς όμως συχνά ξεχνάμε με αυτό τον τρόπο να αντιμετωπίζουμε το κάθε ένα από τα δίδυμα ξεχωριστά, να ενθαρρύνουμε τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντά του σε ατομικό επίπεδο!
Όσο δύσκολο και αν φαίνεται, πιίστεψέ με, είναι πολύ σημαντικό να ενθαρρύνουμε τα δίδυμά μας να παίζουν και ξεχωριστά, ειδικά όταν βρίσκονται στα πρόθυρα ενός ακόμη τσακωμού. Αυτό θα αποτρέψει αρκετές διαφωνίες και παράλληλα θα τους υπενθυμίζει ότι μπορούν να περνάνε καλά και μαζί και χωριστά.
Η εμπειρία μου λέει, ότι όταν τελειώσουν το παιχνίδι μόνα τους, θα είναι περισσότερο από πρόθυμα να ξαναπαίξουν μαζί χωρίς καβγάδες (έστω για λίγο..).
Λάθος # 5: Πιέζω τη φιλία τους
Καταλαβαίνω ότι η δήλωση αυτή μπορεί να προκαλέσει σοκ σε μερικούς γονείς, γιατί οι περισσότεροι από εμάς θα λέγαμε με έμφαση, “φυσικά και θέλω τα δίδυμα μου να τα πηγαίνουν καλά μεταξύ τους!”
Προφανώς αυτός είναι ο στόχος κάθε γονιού, ανεξάρτητα από το αν έχει δίδυμα ή όχι. Αλλά πρέπει να σκεφτούμε τη γλώσσα που χρησιμοποιούμε και τον τρόπο που ορίζουμε τη φιλία τους.
Είναι σημαντικό να σέβονται το ένα το άλλο, δεν είναι όμως απαραίτητο να είναι οι καλύτεροι φίλοι. Δεν σημαίνει πως επειδή είναι δίδυμα, ΠΡΕΠΕΙ να είναι πάντα αγαπημένα, να μην τσακώνονται, να προστατεύουν το ένα το άλλο. Ξαναλέω, ναι, είναι το ιδανικό. Κάθε γονιός το θέλει για τα παιδιά του. Αλλά για κάποιο λόγο, όταν έχουμε δίδυμα, θεωρούμε αυτονόητο ότι πρέπει να συμβαίνει, και ίσως τελικά δημιουργούμε μια πίεση στα παιδιά μας που μπορεί να φέρει και τα αντίθετα αποτελέσματα.
Λέμε για παράδειγμα σε ένα παιδικό πάρτυ στο ένα παιδί: “Γιατί δεν ήσουν με τον αδερφό σου; Ήταν μόνος του ή τον ενοχλούσε εκείνο το παιδάκι και δεν τον βοήθησες \ δεν τον υπερασπίστηκες. Εσείς πρέπει να είστε ένα!”
Τέτοιες συμπεριφορές όμως τελικά δημιουργούν μόνο πίεση και δυσφορία, ακόμα και αν τα παιδιά είναι μικρά και δεν το καταλαβαίνουν. Είναι προτιμότερο να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να έχουν μια αγαπημένη σχέση μεταξύ τους με θετικό τρόπο, επισημαίνοντας πόσο διασκεδαστικό είναι να έχουν ένα δίδυμο αδερφάκι και να απολαμβάνουν το ένα την παρέα και την αγάπη του άλλου.
Αυτά είναι μερικά από τα πιο συνηθισμένα λάθη που κάνουμε με τα νήπια δίδυμα παιδιά μας. Προφανώς τα έχω κάνει πολλές φορές, γι’ αυτό και τα επισημαίνω ως παρατηρήσεις. Ξέρω ότι ο σωστός χειρισμός δίδυμων μικρών παιδιών μπορεί να μοιάζει με ένα πολύ δύσκολο επίτευγμα που συχνά νομίζουμε ότι δεν έχουμε την ικανότητα να το επιτύχουμε. Αλλά οι προκλήσεις της μητρότητας είναι πολλές και ενώ δεν το καταλαβαίνουμε στην αρχή, τελικά μας κάνουν πιο δυνατούς.
Κάθε φάση που έρχεται μοιάζει βουνό, αλλά τελικά το ανεβαίνουμε. Έτσι δεν είναι; Θυμίσου τι έλεγες λίγο πριν γεννήσεις. Να όμως που τα κατάφερες και πέρασες επιτυχώς τη δίδυμη βρεφική ηλικία! Well done! Πάμε στην επόμενη πίστα, με σιγουριά ότι θα την περάσουμε και αυτή!
Μπορείς να μου στέλνεις τις ερωτήσεις και τους προβληματισμούς σου εδώ.
Πολλά tips και πρακτικές συμβουλές που θα σε βοηθήσουν να ορίσεις καλύτερα την καθημερινότητα αλλά και τη ζωή σου με τα δίδυμα, θα βρεις στο βιβλίο μου “Ο ξεχωριστός κόσμος των διδύμων“.