Η δίδυμη κύηση χαρακτηρίζεται από τους επιστήμονες ως κύηση υψηλού κινδύνου, και αυτό γιατί έχει κάποιες πιθανότητες να παρουσιαστούν σοβαρά προβλήματα κατά τη διάρκεια της. Ένα από αυτά είναι το Σύνδρομο Έμβρυο – εμβρυϊκής Μετάγγισης, γνωστό ως Twin-to-Twin Transfusion System (T.T.T.S.). Τι είναι λοιπόν το T.T.T.S., σε ποιες κυήσεις μπορεί να παρουσιαστεί και πώς αντιμετωπίζεται το πρόβλημα;
Τι είναι το T.T.T.S;
Είναι ένα σοβαρό πρόβλημα, που εμφανίζεται μόνο σε μονοχοριακές δίδυμες κυήσεις, δηλαδή σε δίδυμες κυήσεις στις οποίες τα έμβρυα μοιράζονται τον ίδιο πλακούντα.
Χαρακτηρίζεται από την τοπική εκτροπή του αίματος από την κυκλοφορία του ενός εμβρύου (έμβρυο – δότης) στο άλλο (έμβρυο – λήπτης). Τα δύο αυτά έμβρυα, μπορεί να βρίσκονται στον ίδιο αμνιακό σάκο (μονοαμνιακά δίδυμα) ή σε διαφορετικούς αμνιακούς σάκους (διαμνιακά δίδυμα).
Τι λένε τα στατιστικά:
Οι μονοζυγωτικές δίδυμες κυήσεις, οι οποίες είναι και οι μόνες, που θα μπορούσαν να παρουσιάσουν αυτό το σύνδρομο, αντιπροσωπεύουν περίπου το 3‰ με 5‰ του συνόλου των κυήσεων. Τα ¾ των μονοζυγωτικών κυήσεων είναι και μονοχοριακές, εκ των οποίων το 5% με 38% μπορεί να παρουσιάσουν το Σύνδρομο Έμβρυο – εμβρυϊκής Μετάγγισης. Επομένως δεν πρόκειται για ένα σύνδρομο ιδιαίτερα συχνό.
Που οφείλεται η εμφάνιση του συνδρόμου T.T.T.S;;
Η εμφάνιση του συνδρόμου αυτού αποδίδεται στην ύπαρξη των λεγομένων αναστομώσεων μέσα στον κοινό πλακούντα μεταξύ της κυκλοφορίας των δύο διδύμων. Αναστόμωση ονομάζεται η επικοινωνία μεταξύ δύο αγγείων. Στον πλακούντα των μονοχοριακών διδύμων υπάρχει πλήθος αναστομώσεων μεταξύ αγγείων, τα οποία μεταφέρουν αίμα προς το ένα ή το άλλο έμβρυο. Η κατάσταση αυτή είναι φυσιολογική και αναμενόμενη.
Υπάρχουν αναστομώσεις, οι οποίες μεταφέρουν αίμα από το έμβρυο Α στο έμβρυο Β και αντίστροφα. Το πρόβλημα προκύπτει, όταν η κατασκευή του κοινού πλακούντα είναι τέτοια, ώστε οι αναστομώσεις, που μεταφέρουν αίμα προς το ένα έμβρυο, είναι περισσότερες από τις αντίστοιχες, που μεταφέρουν αίμα προς το άλλο έμβρυο. Τότε η ποσότητα του αίματος, που εκτρέπεται προς το έμβρυο λήπτη είναι μεγαλύτερη από αυτήν, που κατευθύνεται προς το έμβρυο δότη.
Αυτή η ανισορροπία στην παροχή αίματος στα δύο έμβρυα έχει ως αποτέλεσμα το έμβρυο – λήπτης να λαμβάνει υπερβολική ποσότητα αίματος. Έτσι η καρδιά του αντιμετωπίζει μεγαλύτερο φορτίο και δυσκολεύεται σε πολλές περιπτώσεις να ανταποκριθεί σε αυτό και κινδυνεύει να εμφανιστεί καρδιακή ανεπάρκεια. Επιπλέον φορτίο αντιμετωπίζουν και τα νεφρά του, αφού δια αυτών αποβάλλεται το πλεονάζον υγρό. Για το λόγο αυτό, όταν τα δύο έμβρυα βρίσκονται σε ξεχωριστούς σάκους (διαμνιακά), συνήθως γύρω από το έμβρυο δότη υπάρχει σαφώς μεγαλύτερη ποσότητα αμνιακού υγρού. Αν το φορτίο υγρών υπερβεί τις δυνατότητες της καρδιάς και των νεφρών του εμβρύου – λήπτη, τότε στον υπερηχογραφικό έλεγχο εντοπίζεται συγκέντρωση υγρού κάτω από το δέρμα του εμβρύου αυτού, εντοπίζεται δηλαδή ένα οίδημα.
Αντίθετη είναι η εικόνα στο έμβρυο – δότη, το οποίο έχει εκτιμώμενο με το υπερηχογράφημα βάρος 20% μικρότερο από το αδελφάκι του, χωρίς να αποκλείεται η διαφορά εκτιμώμενου βάρους να είναι ακόμα μεγαλύτερη. Γενικά η ανάπτυξη του εμβρύου – δότη είναι μη ικανοποιητική, ενώ στη γέννηση παρουσιάζει αναιμία, η οποία είναι συχνά σημαντική καθώς και αφυδάτωση.
Το Σύνδρομο Έμβρυο – εμβρυϊκής Μετάγγισης φαίνεται πως είναι ένα τυχαίο γεγονός και δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί σε ποιες μονοχοριακές κυήσεις θα εμφανιστεί. Ο παράγων κληρονομικότητας δεν φαίνεται να εμπλέκεται στην εκδήλωσή του.
Πότε εμφανίζεται το T.T.T.S;
Κρίσιμη περίοδος της εγκυμοσύνης όσον αφορά την εκδήλωση του συνδρόμου αυτού είναι το διάστημα μεταξύ 16ης και 25ης εβδομάδας της εγκυμοσύνης. Στο διάστημα αυτό έχουμε ραγδαία ανάπτυξη του πλακούντα, ο οποίος συνήθως σταματάει να αναπτύσσεται πέραν της 25ης εβδομάδας. Κατά την περίοδο αυτή συνήθως ο υπερηχογραφικός έλεγχος είναι συχνός και μπορεί να απαιτείται επανάληψή του κάθε δύο ημέρες.
Με τον υπερηχογραφικό έλεγχο εκτιμάται η λειτουργία των αγγείων των εμβρύων, η ανάπτυξή τους, η ποσότητα αμνιακού υγρού, αλλά και το μήκος του τραχήλου, το οποίο μας δίνει στοιχεία για την πιθανότητα πρόωρου τοκετού.
Πώς αντιμετωπίζεται το σύνδρομο T.T.T.S;
Η αντιμετώπιση του Συνδρόμου Έμβρυο – εμβρυϊκής Μετάγγισης είναι μία λεπτή διαδικασία, που αποσκοπεί στην παράταση κατά το δυνατόν της εγκυμοσύνης, ώστε να δοθεί όσο το δυνατόν περισσότερος χρόνος στα έμβρυα να φτάσουν σε ικανοποιητικό βαθμό ωρίμανσης. Όταν κριθεί πως οι κίνδυνοι από την παράταση της εγκυμοσύνης υποσκελίζουν τα ενδεχόμενα οφέλη, τότε συστήνεται τοκετός.
Ένα σύνηθες μέτρο είναι οι διαδοχικές αμνιοπαρακεντήσεις κοντά στο έμβρυο – λήπτη, μέσω των οποίων φαίνεται πως μειώνεται η πίεση μέσα στη μήτρα και βελτιώνεται η κυκλοφορία στον πλακούντα.
Μία άλλη μέθοδος αρκετά πιο εξεζητημένη είναι η χρήση laser, με την οποία επιτυγχάνεται η καταστροφή επιλεγμένων αγγείων του πλακούντα με σκοπό να αποκατασταθεί η ισορροπημένη κυκλοφορία μεταξύ των δύο εμβρύων.
Πάγια οδηγία, που δίνεται στις περιπτώσεις Συνδρόμου Έμβρυο – εμβρυϊκής Μετάγγισης είναι η κατάκλιση, η οποία αφενός μειώνει την πιθανότητα πρόωρου τοκετού, αφετέρου φαίνεται πως έχει ευεργετική επίδραση στην κυκλοφορία στον πλακούντα. Επίσης, φαίνεται πως επωφελής για την εξέλιξη της εγκυμοσύνης στις περιπτώσεις αυτές είναι και μία δίαιτα πλούσια σε πρωτεΐνες.
Το Σύνδρομο Έμβρυο – εμβρυϊκής Μετάγγισης είναι λοιπόν σχετικά σπάνιο και εμφανίζεται μόνο σε μονοχοριακές δίδυμες κυήσεις, φαίνεται δε πως η εκδήλωσή του είναι τυχαία χωρίς κληρονομικό υπόβαθρο.
Μπορείτε να διαβάσετε και άλλα άρθρα του Δρ Λυγνού στην προσωπική του σελίδα.